سنجش و ارزیابی پایداری محیطی (مطالعه موردی: استان اردبیل)

توسعه بحث های پیرامون صنعت و اثراتی که صنعت روی محیط زیست برجای گذاشت و افزایش جمعیت، سبب ایجاد پارادایم پایداری در جهان شد. پایداری، ریشه در تفکرات زیست محیطی داشته و امروزه پدیده ای چند بعدی است که مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را دربر می گیرد؛ از این رو، پژوهش حاضر با هدف سنجش و ارزیابی پایداری توسعه به لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در شهرستان های استان اردبیل صورت گرفته است. جامعه آماری، شامل 10 شهرستان استان اردبیل بر پایه آمارگیری سال 1392 و 1393 است. برای ارزیابی، از مولفه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مشتمل بر 10 شاخص اقتصادی، 16 شاخص اجتماعی و 14 شاخص زیست محیطی استفاده شده است. در این پژوهش، برایبیان اهمیت نسبی هریک از شاخص ها، از مدل تحلیل شبکه و برای تحلیل داده ها، از مدل بارومتر پایداری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که از میان ابعاد سه گانه پایداری، بعد اقتصادی، نسبت به اجتماعی و زیست محیطی، پایداری بیشتری دارد. شاخص اقتصادی و اجتماعی، با ارزش485/0و469/0در سطح متوسط پایداری و بعد زیست محیطی با ارزش 383/0 در سطح تقریبا ناپایدار قرار دارد. بر اساس رفاه انسانی، از مجموع 10 شهرستان مورد مطالعه، تنها سرعیندر سطح تقریبا ناپایدار، هشت شهرستان خلخال، کوثر، گرمی، نیر، مشگین شهر، نمین، پارس آباد و بیله سواردر سطح پایداری متوسط و شهرستان اردبیل، در سطح تقریبا پایدار قرار دارند؛ همچنین، از نظر رفاه اکوسیستم، شهرستان های مورد مطالعه نشان می دهند هفت شهرستان گرمی، نیر، سرعین، نمین، بیله سوار، مشگین شهر و خلخال،تقریبا ناپایدار و سه شهرستان کوثر، پارس آباد و اردبیل در سطح پایداری متوسط قرار دارند.