بررسی نگره نسبت دادن قیاس به ابن جنید

ابن جنید که نام او در برخی منابع در کنار ابن ابی عقیل با عنوان قدما آمده، یکی از فقی هانی است که گرچه آثار او به دست ما نرسیده، اما توسط متقدمان و متاخران به اعتقاد به قیاس متصف شده است. گزارش های متاخران نیز بر اساس همان نقل های رایج متقدمان است. حال آنکه همگان او را از اجلای فقی هان امامیه دانسته اند. یکی از فقی هانی که در عصر حاضر تلاش نموده تا رفتار وی را بررسی نماید، آیت الله سیستانی است. نگارندگان با محور قرار دادن آثار ایشان و با جستجو در کتبی مانند رجال کشی که دربردارنده جریان شناسی اصحاب امامان و روش های استنباط میان آن هاست کوشیده اند تا ضمن معنا کردن قیاس، از جزمیت این نسبت به ابن جنید بکاهند و مواردی که موجب توهم قیاس می شود را بیان نمایند. نتیجه آنکه به هیچ رو نمی توان او را به طور قطع عمل کننده به قیاس به معنای امروزی آن دانست و این نگره به شدت قابل تشکیک است