ضرورت تهیه و تدوین و گنجاندن واحد درسی مهارتهای نرم یا عمومی لازم برای دانشجویان علوم پزشکی در برنامه درسی آنها

در تجزیه و تحلیل وضعیت آموزشی دانشگاه ها و نیاز های آموزش عالی کشور می توان عنوان کرد که اموزش عالی کنونی، نیازها و مهارتهای آموزشی (تحصیلی) و شغلی (حرفه ای) رایج و ضروری فراگیران را منعکس نمی کند و برنامه ریزی درسی باید با تاکید بر شایستگی های علمی(تخصصی)، عملی و مهارتی فراگیران از نو سازمان دهی شود. از جمله مهارتهایی که نیاز مبرم به آموزش آنها در دانشگاه های ما وجود دارد مهارتهای نرم می باشند. به همین دلیل محقق درصدد برآمد تا چارچوبی از مهارتهای نرم لازم و پایه را که دانشجویان پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از بدو ورود خود به دانشگاه تا پایان تحصیلات دانشگاهی باید در برنامه درسی خود داشته باشند تهیه نماید.
مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد قراردادی می باشد که در سال تحصیلی 95-96 انجام گرفت. به این صورت که از طریق نمونه گیری هدفمند ادراکات، دیدگاه ها، انتظارات و نیازهای 57 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته های مامایی (14نفر)، پرستاری (35 نفر) و اتاق عمل (8 نفر) و 12 نفر از اساتید هر رشته در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمینه مهارتهای نرم و اثربخشی دوره های تخصصی هر رشته جهت دستیابی به اهداف آموزشی آن دوره ها بررسی شدند. کلیه این دانشجویان هم زمان با تحصیل در محیط های بالینی نیز مشغول به کار بودند و اساتید آنها نیز در هر گروه، تجربه کار بالینی داشتند. در این تحقیق جمع-آوری اطلاعات از طریق مرور تحقیقات انجام شده در این زمینه، مصاحبه فردی و گروهی عمیق نیمه ساختار یافته با اساتید، مصاحبه فردی با دانشجویان، مشاهده رفتار و عملکرد تحصیلی دانشجویان توسط محقق و یادداشت برداری انجام شد تا به اشباع اطلاعات رسیدیم. هم زمان، مشاهدات اساتید تخصصی این دانشجویان در این دو نیمسال از نظر اثربخش بودن عملکرد درسی، پژوهشی و بالینی دانشجویان صورت گرفت. مصاحبه ها با رضایت شرکت کنندگان ضبط و بازنویسی شدند. سپس با استفاده از تحلیل درون مایه ای، داده ها در دسته ها و طبقاتی قرار گرفتند و زیرگروه ها و ویژگی های آنها نیز استخراج شدند. جهت حصول دقت و استحکام داده ها، معیار مقبولیت، قابلیت انتقال، قابلیت وابستگی و قابلیت اعتماد داده ها مورد بررسی قرار گرفت.
در مطالعه حاضر، از تجزیه و تحلیل داده ها، هفت تم اصلی برای مهارتهای نرم مورد نیاز دانشجویان به همراه درون مایه های فرعی آنها استخراج شد. نتایج نشان داد که انتظارات آموزشی آنها متنوع می باشد. این مهارتها شامل مهارتهای فردی، معنوی، بهداشتی، اموزشی-تحصیلی، حرفه ای، عاطفی و ارتباطی می باشد.
نتایج مطالعه نشان داد که دانشجویان نیاز مبرمی به مهارتهای نرم دارند تا بوسیله آنها بتوانند کیفیت زندگی و عملکرد فردی، آکادمیک، شغلی و اجتماعی خود را ارتقاء بخشند. با این وجود، این مهارتها در طول دوران تحصیل فراگیران مورد توجه کافی قرار نگرفته اند. بنابراین، برنامه درسی سنتی اموزش فراگیران جهت تربیت فارغ التحصیلان کارآمد نیاز به بازنگری و اصلاح دارد. تجدید نظر در دروس هر رشته به منظور اطمینان از اینکه محتوای دروس پاسخگوی نیازهای فراگیران به صورت همه جانبه باشد، باید با همکاری مشترک و هم فکری مداوم دانشجویان، فارغ التحصیلان، شاغلین، اساتید دانشگاهی، والدین، سیاست گزاران این امر در اموزش پرورش، آموزش عالی و مراکز استخدامی صورت پذیرد.