بررسی تاثیر عوامل طبیعی (محیطی) در شکل گیری و ماندگاری شهر تاریخی دهدشت

دهد شت از جمله شهرهای تاریخی در جنوب غربی ایران، بیش ترین رونق خود را در عصر صفویه داشت. این شهر امروزه در حاشیه جنوب شرقی شهر جدید قرار دارد . با توجه به قرارگیری این شهر در اقلیم نسبتا گرم و خشک، مولفه های محیطی و جغرافیایی متعددی در شکل گیری و ماندگاری آن موثر بودند . چگونگی بر هم کنش این عوامل طی قرون متمادی مساله پژوهش پیش رو است. هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه توصیفی و تحلیلی تاثیر عوامل محیطی بر شکل گیری و دوام شهر در بیش از چهارصد سال است. از این رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است که مهم ترین عوامل محیطی موثر بر شکل گیری و دوام شهر تاریخی دهد شت کدامند ؟ و این عوامل چه برهم کنشی در طول تاریخ برای ماندگاری شهر داشته اند ؟ برای پاسخ به این دو پرسش، مطالعات استنادی منابع تاریخی مکتوب و بررسی های پیمایشی نگارندگان دو روش گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر بود که از طریق تحلیل توصیفی تاریخی به تحلیل داده ها انجامید. شهر تاریخی دهد شت به رغم اندک مغایرت های معماری و ساختاری با دیگر شهرهای ایران، دارای ویژگی های مشترک با آنهاست که می توان با شناخت و بررسی این ویژگی ها، الگوهای کلی شهر سنتی ایرانی را ترسیم کرد. نتیجه آن که پاسخ گویی مناسب به ویژگی های طبیعی و اقلیمی (از جمله شکل گود کاسه ای، موقعیت آب و هوایی خشن، تغییرات ناگهانی جوی، کمبود آب) ساختار فیزیکی خاصی را برای شهر تاریخی دهدشت تعریف کرده است که این ساختار فیزیکی موجب گردید تا مدیریت شهری برای مشکلاتی چون تهیه آب شرب، شرایط دشوار جغرافیایی و آب و هوایی از جمله مقابله با بادهای گرم و سوزان و هم چنین عدم حاصل خیزی خاک، چاره جویی معمارانه و متناسب با محیط را در نظر گیرد . این چاره جویی ها معمولا در جهت حفظ فیزیکی شهر به کمک عوامل طبیعی بود و همین امر سبب غفلت از مولفه های دفاعی شهر شد .