رابطه اعتباریات و تکوین از نظر آیت الله جوادی آملی

علامه طباطبایی مفاهیم اعتباری را در بحث های خود بسیار رواج داد. در تفسیر سخنان ایشان دیدگاه های مختلفی وجود دارد. آیت الله جوادی آملی، یکی از شاگردان برجسته ایشان، به شرح و تکمیل دیدگاه علامه پرداخته است. در سخن ایشان، اعتباری گاهی صفت وجود و گاهی صفت مفهوم است. به نظر ایشان وجود و مفهوم اعتباری، ریشه و غایتی تکوینی و نفس الامری دارند و به تبع، خود آن ها هم تکوین و نفس الامر دارند؛ براین اساس، مفاهیم و گزاره های اعتباری محض یا اجتماعی هم گاهی نفس الامر و حقیقت دارند؛ به شرطی که ریشه و غایت اعتبار در آن ها، حقیقی و نفس الامری باشد و یقین به این ریشه و غایت حاصل شده باشد؛ دراین صورت، گزاره اعتباری، ضرورت صدق و یقین دارد و بر این گزاره ها می توان برهان اقامه کرد. اگر ریشه و غایت اعتبار، حقیقی و یقینی نباشند، اعتبار نفس الامر ندارد.