تاثیر مقادیر مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد پیاز و بهره وری مصرف آب در سه روش آبیاری

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف آبیاری،کود نیتروژن و روش های آبیاری برعملکرد و اجزای عملکردپیاز،آزمایشی به صورت اسپلیتپلات (کرت های خرد شده)فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 48 تیمار درسهتک را رو به مدت دو سال در مزرعه تحقیقاتی شهرستان زهک اجرا گردید. روش آبیاری به عنوان تیمار اصلی و ترکیب مقدار کود نیتروژن و آب آبیاری به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. تیمارهای کودی شامل چهار سطح کود نیتروژن از منبع اوره (130، 5/97، 65 و 5/32 کیلوگرم در هکتار) بود. کشت پیاز به صورت نشایی در سال های 1394 و 1395 و آبیاری به صورت آبیاری سطحی، آبیاری قطره ای سطحی و آبیاری قطره ای زیر سطحی انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد و بهره وری مصرف آب آبیاری در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی( 42/28تن در هکتار و 19/5کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) و کمترین آن در روش آبیاری سطحی (19 تن در هکتار و 33/2 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) به دست آمد. کاهش مقدار کود نیتروژن به کمتر از 100٪ باعث کاهش عملکرد سوخ و کارآیی مصرف آب آبیاری گردید. بیشترین عملکرد و بهره وری مصرف آب آبیاری در تیمار 100٪ کود نیتروژن(59/31 تن در هکتار و 75/4 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) و کمترین آن در تیمار 25٪ کود نیتروژن(12/16 تن در هکتار و 67/2 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) حاصل شد. اثر مقدار آب آبیاری بر عملکرد سوخ پیاز و بهره وری مصرف آب آبیاری نشان داد که با کاهش آب آبیاری به کمتر از نیاز آبی گیاه، عملکرد کاهش و بهره وری افزایش یافت اما از این نظر بین تیمار 100٪ نیاز آبی گیاه و تیمار 75٪ نیاز آبی گیاه اختلاف معنی دار مشاهده نشد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده و با توجه به کمبود آب در منطقه می توان آبیاری این گیاه را با 75٪ نیاز آبی گیاه انجام داد بدون آن که تاثیر معنی دار در میزان عملکرد تولید شده داشته باشد. بهترین تیمار برای استفاده از کود نیتروژن همان استفاده 100٪ از کود نیتروژن به خصوص در شرایط تنش آبی می باشد. با توجه به پتاسیل بالای تولید در آبیاری قطره ای زیرسطحی و کاهش تبخیر و تعرق در آن، می توان از این روش آبیاری برای کاشت پیاز در منطقه استفاده نمود و با در نظر گرفتن آلودگی آب های زیر زمینی به دلیل مصرف بی رویه کود های نیتروژن و جلوگیری از تجمع نیترات در سوخ ها، به نظر می رسد استفاده از آبیاری قطره ای مدیریت مصرف کودهای نیتروژن را بهبود می دهد.