شبیه سازی زمانی- مکانی تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار (مطالعه موردی: منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران)

آشکارسازی و پیش بینی تغییرات کاربری ارضی، لازمه مراقبت از اکوسیستم به ویژه در کشورهای در حال توسعه با تغییرات سریع و اغلب بدون برنامه ریزی است. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری ارضی در گذشته و بررسی امکان شبیه سازی آن در آینده با استفاده مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار در منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران واقع در استان ایلام است. در این تحقیق از تصاویر ماهواره ای لندست (TM) سال 1988 و لندست (TM) سال 2001 و لندست (ETM+) سال2016 استفاده شد. با استفاده از طبقه بندی نظارت شده شبکه عصبی آرتمپ فازی، نقشه آشکارسازی تغییرات در هفت کلاس کشاورزی، جنگل، مرتع متوسط، مرتع فقیر، بیرون زدگی سنگی، اراضی مسکونی و اراضی شور و نمکزار تهیه گردید. دقت کل طبقه بندی نقشه های کاربری اراضی سال های 1988، 2001 و 2016 به ترتیب 93، 95 و 93 درصد بدست آمد. با به کارگیری مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار، تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 پیش ینی شد. نتایج ماتریس پیش بینی تغییرات بر مبنای نقشه های سال های 2001 و 2016 نشان داد که در فاصله ی زمانی 2030-2016 احتمال می رود که 13% از اراضی کشاورزی، 54% از جنگل، 48% از مراتع متوسط، 82% از مراتع فقیر، 55% از بیرون زدگی سنگی، 52% از اراضی مسکونی، 93% از اراضی شوره زار و نمک زار به کاربری های دیگر تبدیل شوند. برای اعتبارسنجی مدل، نقشه کاربری اراضی شبیه سازی شده سال 2016 با نقشه واقعی حاصل از طبقه بندی تصویر ماهواره ای همان سال مقایسه شد. ضریب کاپا محاسبه شده حدود 87% که بیانگر قابلیت بالای مدل سلول های خودکار برای شبیه سازی تغییرات سیمای سرزمین در منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران است.