انحصار بازار حسابرسی و کیفیت سود: شواهدی از انحصار دولتی و انحصار خصوصی

بر اساس نظریه های علم اقتصاد،‏ انحصار یا رقابت در بازار ارتباط تنگاتنگی با کیفیت محصول دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی رابطه انحصار بازار حسابرسی و کیفیت سود به عنوان محصول نظام گزارشگری مالی می باشد. از آنجاکه پیرامون نحوه تاثیر مثبت و منفی انحصار بازار حسابرسی بر کیفیت سود دو تحلیل رقیب وجود دارد پژوهش حاضر به مطالعه تجربی تاثیر انحصار بازار حسابرسی بر سه معیار کیفیت سود شامل «اقلام تعهدی اختیاری،‏ کیفیت اقلام تعهدی و محافظه کاری» می پردازد. همچنین این پژوهش نقش انحصار دولتی و انحصار خصوصی را بر رابطه یادشده بررسی می کند. با بهره گیری از رگرسیون چند متغیره و بررسی90 شرکت در بازه زمانی 1389 تا 1394،‏ نتایج نشان می دهد با افزایش انحصار،‏ میزان اقلام تعهدی اختیاری کاهش و بالتبع مدیریت سود کاهش می یابد. همچنین با افزایش میزان انحصار،‏ کیفیت اقلام تعهدی افزایش می یابد. البته شواهدی از وجود رابطه معنادار میان انحصار و محافظه کاری مشاهده نمی شود. بعلاوه،‏ شواهد حاکی از آن است که نوع انحصار (دولتی یا خصوصی) نمی تواند تاثیر معنی داری بر رابطه بین انحصار بازار و اقلام تعهدی اختیاری و نیز رابطه بین انحصار بازار و کیفیت اقلام تعهدی داشته باشد. درحالی که انحصار دولتی بطور معنی داری موجب کاهش محافظه کاری می شود.