محاسبه بهره وری سازگار با محیط زیست در بخش کشاورزی

کشاورزی به طور بالقوه یکی از مهم ترین عواملی است که باعث تخریب محیط زیست می شود. به طوری که در اکثر مواقع استفاده بی رویه از کود و سموم شیمیایی برای رسیدن به بهره وری بیشتر در بخش کشاورزی اثرات بد زیست محیطی را به دنبال دارد. لذا در تحقیق حاضر به محاسبه رشد بهره وری کشاورزی ایران با در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی در دوره زمانی 90-1370 پرداخته شده است. در این مطالعه از روش شاخص مالمکوئیست نهاده گرا با استفاده از تابع فاصله و شاخص بهره وری تعدیل یافته سازگار با محیط زیست استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که میزان رشد بهره وری زیست محیطی 7/3 درصد و میزان رشد بهره وری معمولی2/3 درصد می باشد. درواقع میزان رشد بهره وری زیست محیطی محاسبه شده بیشتر از میزان رشد بهره وری معمولی، برآورد گردیده است. این نتیجه نشان می دهد که در بررسی بهره وری زیست محیطی، علاوه بر اینکه بهره وری تولید محصولات دارای ارزش بازاری موردنظر قرارگرفته است، بلکه، اهتمام بخش کشاورزی مبنی بر کنترل آلاینده های مورد نظر نیز در نظر گرفته شده است. لذا پیشنهاد می گردد، به منظور اجتناب از برآورد بیش از حد بهره وری همواره اثرات منفی زیست محیطی فعالیت های کشاورزی در محاسبات بهره وری مدنظر قرار گیرند. همچنین یافته ها حاکی از کاهشی بودن نرخ رشد بخش کشاورزی است. این امر به دلیل بیشتر بودن نرخ رشد نهاده موجودی سرمایه نسبت به نرخ رشد محصولات در بخش کشاورزی است. ازجمله راه کارهای افزایش این نرخ، جلوگیری از خارج شدن سرمایه از بخش کشاورزی و اولویت بندی سرمایه گذاری باهدف افزایش بهره وری است.