مدل سازی مطلوبیت زیستگاه کل و بز (Capra aegagrus) به کمک روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در پارک ملی گلستان

امروزه جدایی زیستگاه اثرات بسیار مهم بوم شناسی در مقیاس های مختلف زمانی و مکانی بر روی حیات وحش دارد. تهدیدات موجود در پارک ملی گلستان به عنوان نخستین پارک ملی ایران، ازجمله جاده آسیایی تهران - مشهد، گونه کل و بز را از برخی زیستگاه های مناسب جدا کرده و محل های حضور جمعیت این گونه را جزیره ای نموده است. مدل های ارزیابی و مطلوبیت زیستگاه، محدوده توزیع گونه و زیستگاه را پیش بینی می کنند، بنابراین می توانند به عنوان ابزاری مناسب برای اهداف حفاظتی و مدیریتی به کار روند. جهت مدل سازی مطلوبیت زیستگاه کل و بز، از روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در محیط نرم افزار Biomapper در دو فصل پاییز و زمستان استفاده شده است. از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از 10 متغیر محیطی به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. این لایه ها پس از تهیه وارد تجزیه و تحلیل گردیدند. نقشه مطلوبیت زیستگاه تهیه شده در این مطالعه برای گونه کل و بز بیانگر این است که زیستگاه مطلوب کل و بز در پارک ملی گلستان در شیب های بالاتر از ٪20 و مناطقی با ضریب زبری بالا جهت برخورداری از بیش ترین مناطق گریز و امنیت است. براساس مقادیر تخصص گرایی، مهم ترین عوامل موثر در آشیان بوم شناختی کل و بز در فصل های پاییز و زمستان به ترتیب ضریب زبری، درصد شیب، فاصله از جاده و فاصله از پاسگاه های محیط بانی است. با افزایش ضریب زبری، درصد شیب و فاصله از روستا میزان مطلوبیت زیستگاه کل و بز افزایش می یابد. هم چنین بذر بلوط نقش بسیار مهمی در افزایش وسعت گستره خانگی کل و بز در مناطق جنگلی در فصل پاییز دارد