بازپرداخت الگوی ملکداری ایرانی در سیاست نامه خواجه نظام الملک

نویسنده:
پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نهاد شاهی در ایران باستان دارای الزاماتی چون نژاد، فر و شخصیت بود. کارکردهای نهاد شاهی نیز که بنا بر مقتضیات زمانه تکوین یافتند، کارگزاری اهورامزدا، عمران و آبادانی، حفاظت از مرزها، دادگری و دینیاری بودند. اگرچه با ورود اسلام نهاد شاهی بدوا مطرود و مذموم شمرده شد اما پس از مدتی بر آموزه های قبیله ای عرب غلبه یافت و سرنمون اعلای الگوی ملکداری گشت. استقصای حکام ایرانی پس از اسلام و حتی خلفای عرب در اینکه نشان دهند الزامات نهاد شاهی را دارا هستند و کارکردهای آن (که به وظایف خلیفه یا حاکم اسلامی تعبیر می شد) را بر عهده گرفته اند، نشانگر اهمیت این عناصر در این دوره است. در برخی از متون دوره اسلامی ازجمله نامه طاهر به پسرش عبدالله می توان بازتاب کارکردهای نهاد شاهی را یافت اما سیاست نامه خواجه نظام الملک نخستین متن دوره اسلامی است که با توجه به تغییر در پاره ای الزامات و کارکردهای نهاد شاهی، به بازپرداخت آنها به طور کامل و جامع اقدام نموده است. خواجه نظام الملک با تاکید بر نقش محوری شاه و کارکردهای نهاد شاهی، سعی داشت تا حکومت قبیله ای سلجوقی را مبدل به حکومتی با الگوی ملکداری ایرانی کند. این مقاله بر آن است با رویکردی تحلیلی به بررسی کارکردها و الزامات نهاد شاهی که محور الگوی ملکداری ایرانی است، در سیاست نامه و تکاپوی خواجه نظام الملک برای تغییر نگرش قبیله ای سلجوقیان بپردازد.
کلیدواژه ها
زبان:
انگلیسی
صفحات:
43 تا 57
لینک کوتاه:
magiran.com/p1877823 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!