پژوهشی در ویژگی های نمادین نقاره در دیلمان (استان گیلان)

نقاره گیلانی، سازی ست کوبه ای که از دو طبل کوچک و بزرگ تشکیل شده است. این ساز در فرهنگ سنتی شرق گیلان در آیین های مختلف به طورمستقل یا در کنار سرنا (سازی بادی و محلی) نواخته می شود. در این منطقه، طبل کوچک را «شیطانه» می نامند و در برخی آیین ها، نوازنده تنها مجاز به نواختن طبل بزرگ (صدای بم) است، تا آنجا که گاه طبل کوچک با پارچه پوشانده می شود. در آیین های دیگر مانند لافندبازی (بندبازی) و کشتی محلی، این محدودیت ها وجود ندارند و ریتم های مرکب از هر دو صدای زیر و بم، با سرنا همراه می شود. مطالعه انسان شناختی نمادین کاربرد این ساز، در موقعیت های گوناگون نشان می دهد که اجزای نقاره، یعنی طبل کوچک و صدای زیر آن و طبل بزرگ و صدای بم آن، در هر کدام از موقعیت ها معنایی متفاوت می یابند. طبل کوچک یا «شیطانه» ، معنایی ورای شر دارد که باید در متن فرهنگی آن را درک کرد. مشابه این مفهوم را می توان در شخصیت دلقک در مراسم بندبازی دید که به رغم تلاش برای شکست قهرمان (بندباز) ، کارکرد اصلی اش شورآفرینی در مراسم است. مقایسه دو نماد شیطانه (طبل کوچک) و دلقک بندبازی نمایانگر آن است که این مفهوم در فرهنگ گیلان مفهومی ست فرهنگی که کارکردهای نمادین خاص دارد.