اثر نظام های خاک ورزی و گیاه پوششی کلزا بر خصوصیات کیفی خاک، عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان

حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و کاربرد فن آوری های مناسب مانند استفاده از خاک ورزی حفاظتی می تواند در افزایش عملکرد گیاهان زراعی تاثیرگذار باشد. این آزمایش، با هدف بررسی تاثیر چهار ساله ی روش های مختلف خاک ورزی (بدون خاک ورزی، خاک ورزی حداقل و مرسوم) در شرایط حضور و عدم حضور گیاه پوششی کلزا بر شاخص های کیفیت خاک (کربن آلی خاک و عناصر غذایی پرمصرف (NPK) )، عملکرد دانه و بیولوژیک و اجزای عملکرد آفتابگردان اجرا شد. آزمایش با آرایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1 3 9 3 و در منطقه دستجرد همدان انجام شد. تمامی ویژگی های مورد بررسی شامل کربن آلی، عناصر غذایی پر مصرف (NKP) ، عملکرد بیولوژیک و اجزای عملکرد آفتابگردان به طور معنی داری (در سطح 1 درصد) تحت تاثیر تیمارهای خاک ورزی و گیاه پوششی قرار گرفتند، برهمکنش خاک ورزی× گیاه پوششی برای کربن آلی، نیتروژن، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح 1 درصد معنی دار بود، اما برای دیگر شاخص های مورد مطالعه غیرمعنی دار بود. در تیمار خاک ورزی حداقل×گیاه پوششی میزان کربن آلی 5 /2 برابر نسبت به تیمار خاک ورزی مرسوم× بدون گیاه پوششی (شاهد) افزایش داشت، این افزایش برای سایر شاخص ها نیز مشاهده شد (فسفر 8 0 درصد، پتاسیم 3 0 درصد، نیتروژن 5 /2 0 درصد، قطر طبق 6 7 درصد، تعداد دانه در طبق 6 1 درصد، وزن صد دانه 2 7 درصد، عملکرد دانه و بیولوژیک آفتابگردان به ترتیب 3 4 و 5 /3 9 درصد). درصد پوکی دانه در تیمار خاک ورزی حداقل× گیاه پوششی نسبت به خاک ورزی مرسوم× بدون گیاه پوششی (شاهد) 5 /2 برابر کم تر اندازه گیری شد. کلزا به دلیل تولید ماده خشک بیش تر در واحد سطح می تواند در افزایش ماده آلی خاک و بهبود شرایط فیزیکی آن موثر باشد. اعمال تیمارهای خاک ورزی حداقل و کشت گیاه پوششی کلزا موجب افزایش ذخایر مواد آلی، بهبود کیفیت خاک و عملکرد آفتابگردان گردید.