ارزیابی تغییرات حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک در ارتباط با نوع مدیریت اکوسیستم مرتعی و استوکیومتری عناصر در سطوح مختلف عمق خاک

پاسخ دمایی تجزیه ماده آلی در اکوسیستم های خاکی در چرخه کربن و تغییرات اقلیمی موثر است. هدف مطالعه بررسی حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک (Q10) درارتباط با نوع مدیریت مرتع، استوکیومتری عناصر و عمق خاک بود. نمونه های خاک (از سطوح 0 تا 30 سانتی متری) از یک مرتع با مدیریت متفاوت (حفاظت شده، چرا شده و تخریب شده) برداشت و در سه سطح دمایی انکوباسیون شد. از روش جذب قلیا، تنفس هتروتروفیک تعیین و Q10 محاسبه شد. از آنالیز رگرسیون و واریانس جهت بررسی روابط استفاده شد. نوع مدیریت مرتع و عمق خاک تاثیر معنی داری بر Q10 نشان داد؛ بطوریکه مقدار Q10 در مرتع چرا شده 21/1، در مرتع تخریب شده 87/0 و در مرتع حفاظت شده 97/0 بود. بجز مرتع تخریب شده، مقدار Q10 روند افزایشی با افزایش عمق داشت. روند تغییرات Q10 در ارتباط با استوکیومتری C: N و P: N در مرتع چرا شده و حفاظت شده به ترتیب خطی و چند جمله-ای درجه دوم بود. بالا بودن کیفیت کربن خاک مطابق با تئوری آنزیمی- جنبشی می تواند یکی از علل کاهش Q10 در مرتع حفاظت شده و همچنین افزایش Q10 با عمق باشد. با توجه به تغییراتQ10 در ارتباط با استوکیومتری عناصر، میتوان به نقش نیتروژن در افزایش راندمان مصرف کربن و کاهش انتشار دی اکسید کربن در اکوسیستم ها اشاره کرد.