ثبات مقاومت به دلتامترین و احتمال ناکارآمدی آن در کنترل مینوز برگ گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)

ظهور و گسترش مقاومت در بین گونه های آفت، از دلایل اصلی ناکارآمدی ترکیبات حشره کش در کنترل آفات در دز یا غلظت توصیه شده روی برچسب جهت استفاده در مزرعه یا گلخانه به شمار می رود. نظر به اهمیت مسئله، در این بررسی پایداری مقاومت به دلتامترین به همراه احتمال عدم کارایی آن در کنترل جمعیت های گلخانه ای (Meyrick) Tuta absoluta در استان همدان مورد ارزیابی قرار گرفت. زیست سنجی به روش غوطه وری برگ در محلول سمی و روی لاروهای سن دوم انجام شد. بررسی احتمال ناکارآمدی دلتامترین در کنترل جمعیت های گلخانه ای مینوز برگ گوجه فرنگی با استفاده از یک غلظت افتراقی عملی (میزان توصیه شده روی برچسب جهت استفاده در مزرعه یا گلخانه) و بر مبنای حداقل کارایی (تلفات 80%) انجام گرفت. ضریب مقاومت برآورد شده برای جمعیت های مورد بررسی از 25/1 تا 91/13 برابر متغیر بود. نتایج زیست سنجی ها، عدم کارایی دلتامترین در کنترل جمعیت های گلخانه ای شماره 6 و 7 مینوز برگ گوجه فرنگی را تایید نمود (66-52 درصد ناکارآمدی). کاهش معنی دار ضریب مقاومت به دلتامترین، از 91/13 به 87/1 برابر (ضریب کاهش مقاومت معادل 12/0) ، پس از هفت نسل پرورش به دور از فشار انتخابی حشره کش، نشان دهنده ی وضعیت ناپایدار مقاومت به دلتامترین در بین جمعیت های گلخانه ای T. absoluta بود، وضعیتی که می تواند ناشی از هزینه های بالای شایستگی در فنوتیپ مورد نظر باشد. بر اساس نتایج این تحقیق، به نظر می رسد تکیه ی مستمر بر مصرف حشره کش های پایرتروییدی و احتمالا ترکیبات فسفره بتواند ادامه ی استفاده از این دو گروه از ترکیبات حشره کش در گلخانه های استان همدان علیه مینوز برگ گوجه فرنگی را با چالش مواجه سازد.