تاثیر شش هفته تمرین پرانایاما بر سطوح سرمی کورتیزول و فشارخون زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری

افزایش بیش از اندازه هورمون استرس در اواخر بارداری، مشکلات زیادی از جمله تغییر در فشارخون زن باردار را به همراه خواهد داشت. ابتلاء به افزایش بیش از اندازه فشارخون بارداری با خطراتی مانند عقب افتادن رشد جنین در داخل رحم، زایمان زودرس، جدا شدن جفت و مرده زایی همراه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر شش هفته تمرین پرانایاما در سه ماهه سوم بارداری بر سطوح سرمی کورتیزول و سطوح فشارخون زنان باردار انجام شد.

این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1395 بر روی 18 نفر از زنان سه ماهه سوم بارداری مراجعه کننده به یکی از مطب های تخصصی زنان زایمان شهرستان بابل انجام شد. افراد به طور تصادفی به دو گروه پرانایاما (8 نفر) و کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. گروه پرانایاما تمرینات آرام سازی و تنفسی را به مدت 6 هفته و به صورت 2 جلسه 60 دقیقه ای در هفته انجام دادند. اندازه گیری فشار خون و نمونه خونی به صورت ناشتا از ورید آرنجی در شرایط استراحت، 48 ساعت قبل و بعد از اجرای طرح انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 23) و آزمون های شاپیروویک، تی مستقل و تی جفتی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.

بر اساس نتایج، تمرین پرانایاما باعث کاهش معنی دار سطوح سرمی کورتیزول گردید (035/0=p). همچنین سطوح فشارخون دیاستولیک در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری نشان داد (001/0=p). نتایج نشان داد که فشارخون سیستولیک در گروه تمرین نسبت به کنترل تغییر معنی داری نداشت (079/0=p).

با توجه به اهمیت سه ماهه سوم بارداری، در صورت استرس بالای زنان باردار، جهت کنترل سطوح فشارخون و دیگر عوارض استرس می توان از تمرینات پرانایاما بهره برد.