فاصله قومی و عوامل موثر بر آن در کشور ایران با تاکید بر استان گلستان

با وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایران به طور اعم و اقوام فارس و ترکمن بطور اخص، یکی از مطمین ترین راه های نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکرد جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهرهای شرق استان گلستان (که به لحاظ قومیتی ترکمن و فارس هستند) از اقوام ایرانی و عوامل موثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، گرایش اعضای یک قوم به پذیرش یا طرد اعضای اقوام دیگر است. این گرایش ابعاد شناختی، عاطفی و آمادگی برای عمل را شامل می شود. بنابراین برای تحلیل با مرور دیدگاه ها و نظریه های سطح خرد جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی و منابع تجربی موجود، چارچوب مفهومی مناسبی تنظیم گردیده است. در اجرای تحقیق از روش پیمایشی و برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شده است. مصاحبه با نمونه 399 نفری از ساکنان شهرهای استان گلستان نشان می دهد که پاسخگویان، کم ترین فاصله اجتماعی را با قوم فارس و بیش ترین فاصله را با قوم ترکمن دارند. در جمع بندی سلسله مراتب ترجیحات قومی، در بین پاسخگویان به ترتیب اقوام فارس، ترکمن، بلوچ و ترک قرار می گیرند. در جمع بندی سلسله مراتب ترجیحات قومی، در بین پاسخگویان به ترتیب اقوام فارس، ترکمن، بلوچ و ترک قرار می گیرند