برآورد برخی پارامترهای جمعیتی و میزان همخونی در گله های مردمی گوسفند لری بختیاری

در این مطالعه به منظور برآورد برخی پارامترهای جمعیتی و میزان همخونی در گله های گوسفند لری بختیاری از تعداد 81 گله گوسفند (شامل 7991 راس میش و 366 راس قوچ) از گله های مردمی پرورش یافته تحت سیستم های رایج طی سال های 1394 و 1395 رکوردگیری شد. نحوه جمع آوری داده ها در گله های مردمی به صورت پرسشنامه ای و استفاده از اطلاعات یک سال گذشته دامدار، رکوردهای یاداشت شده، رکوردگیری مستقیم و مصاحبه با دامدار بود. نتایج نشان داد که در 68 درصد از گله های مورد بررسی، جایگزین های نر از داخل گله انتخاب می شد، معیار انتخاب در همه گله ها خصوصیات ظاهری چشمی و نحوه آمیزش نیز تصادفی بود. متوسط فاصله نسل معادل 30/3 سال، تعداد میش مولد 6/98 راس، تعداد قوچ مولد 5/4 راس، نسبت قوچ به میش 6/4 درصد، مدت ماندگاری قوچ در گله 4/3 سال و 57/34 درصد از گله ها حداقل دارای یک راس بره با ناهنجاری ژنتیکی قابل رویت بودند. بر این اساس اندازه موثر و میزان همخونی بدون در نظر گرفتن واریانس اندازه خانواده به ترتیب 2/17 راس و 9/4 درصد و با لحاظ نمودن واریانس اندازه خانواده به ترتیب 8/9 راس و 5/7 درصد در هر نسل برآورد شدند. اثر شهرستان و نوع سیستم پرورشی بر اغلب پارامترهای جمعیتی مورد بررسی و میزان همخونی معنی دار بود (05/0 P<). بنابراین، میانگین اندازه موثر گله های مردمی پایین تر از حداقل توصیه شده برای حفظ تنوع ژنتیکی و اعمال برنامه های اصلاحی موثر داخل گله ای بوده و این امر سبب ایجاد همخونی به میزان بیش از 5 تا 7 برابر حد مجاز شده است.