بررسی شاخص های توسعه در مناطق مرزی در راستای تحقق امنیت پایدار (مطالعه موردی روستاهای مرزی شهرستان درگز)

فقدان عدالت فضایی و جغرافیایی و نابرابری ها در بین مناطق مختلف کشور از مهم ترین عوامل تهدیدکننده امنیت ملی محسوب می شود. این شرایط موجب تشدید احساس تبعیض بین مردم شده و شکاف های قومی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی را عمیق تر می کند. این بی عدالتی جغرافیایی و فضایی به ویژه در مناطق مرزی کشور که با مشکلات و چالش هایی بسیاری ازجمله دوری از مرکز و کانون های قدرت و ثروت، فقر و توسعه نیافتگی، ضعف زیرساخت ها، مجاورت با دستگاه اطلاعاتی و امنیتی کشور همسایه و… مواجه هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است و به طور مستقیم بر امنیت این مناطق تاثیرگذار است. هدف از پژوهش بررسی سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان مرزی درگز بر مبنای هفت مؤلفه اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی، خدماتی، فرهنگی-آموزشی، بهداشتی و ارتباطی و 52 شاخص می باشد. این پژوهش کاربردی و روش آن نیز تحلیلی- مقایسه ای است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش تاپسیس و روش ضریب اختلاف، جهت رتبه بندی و پراکندگی امکانات و خدمات (شاخص های موردمطالعه) در دهستان ها مبادرت شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ازلحاظ سطح توسعه یافتگی بین دهستان های شهرستان درگز تفاوت و نابرابری وجود دارد، به طوری که از مجموع شش دهستان این شهرستان یک دهستان در سطح کاملا برخوردار، چهار دهستان نیمه برخوردار و یک دهستان در سطح محروم قرار دارد؛ ضمن اینکه ازنظر مؤلفه ها و شاخص ها نیز تفاوت زیادی بین دهستان ها وجود دارد. رتبه بندی دهستان ها در این پژوهش می تواند در بهینه سازی وضع موجود و سامان دهی سطوح توسعه و امنیت پایدار در این شهرستان مؤثر باشد.