کشش همخوان در زبان فارسی

مقالۀ حاضر، در چارچوب واج شناسی مورایی، به توصیف رابطۀ میان دو ویژگی نوایی کشش واحدهای زبانی و وزن هجا در زبان فارسی پرداخته است. برای این منظور، فرایند کشش جبرانی همخوان پس از کوتاه شدن درزمانی واکه مدنظر قرار گرفته است. داده های مورد بررسی، صورت هایی را شامل شده اند که در آنها، بنا به نظر صادقی (1392) ، همخوان آغازین ستاک های فعلی پس از پیشوندهای امری مختوم به واکۀ کوتاه، امکان مشدد شدن داشته اند. نتیجۀ تحلیل داده ها در نظریۀ مورایی، شاهد دیگری در تایید این نکته است که در زبان فارسی امروز، کشش واکه ها و همخوان ها ارزش واجی ندارد و تمایز معنایی به وجود نمی آورد، اما ارزش کمی دارد و تمایز وزنی ایجاد می کند. در نظریۀ مورایی، تمایز وزنی میان هجاهای سبک، سنگین و فوق سنگین، بر اساس تعداد موراهای اختصاص یافته به واحدهای زنجیری بازنمایی می شود و فرایندهای واجی حساس به وزن هجا، مانند کشش جبرانی واکه ها و همخوان ها، با هدف حفظ تعداد موراها و ثبات وزنی هجا، به وقوع می پیوندند.