بررسی دقت معادلات زهکشی متداول در تعیین فاصله زهکش های زیرزمینی در منطقه مغان

در شرایط اقلیمی با بارندگی ناچیز و تبخیر زیاد ایران، اعمال آبیاری با مدیریت نامناسب باعث شوری و ماندابی شدن قسمت وسیعی از اراضی کشور شده است. با توجه به اهمیت تحقیقات در موضوع زهکشی و وجود 20 هزار هکتار اراضی زه دار در منطقه مغان، این پژوهش به منظور دست یابی به روابط و فرمول های مناسب تعیین فاصله زهکش های زیرزمینی در مزرعه آزمایشی به وسعت حدود 18 هکتار در قطعه 807 بخش 3 مجتمع کشت و صنعت مغان به اجرا درآمده است. سه سیستم زهکشی شامل فاصله های 50، 100 و 150 متری بین لوله های زهکش ها با طول 200 متر در مزرعه آزمایشی موردنظر پیاده و اجرا شد و با انجام عملیات آبیاری، نسبت به اندازه گیری داده های سطح ایستابی و دبی خروجی زهکش ها اقدام گردید. مقایسه روش های تعیین فاصله لوله های زهکش زیرزمینی نشان داد که به ترتیب فرمول های حماد با 3 درصد، باور و وان شیلفگارد با 6 درصد و وان شیلفگارد با 7 درصد متوسط انحراف از فاصله واقعی زهکش های زیرزمینی بهترین دقت را دارا بودند. از بین روش های معمول تعیین فاصله زهکش های زیرزمینی، به ترتیب استفاده از روش های باور و وان شیلفگارد، دام، گلوور و وان شیلفگارد در این منطقه توصیه می شود. دقت این چهار فرمول در تعیین فاصله زهکش های زیرزمینی تفاوت قابل توجهی با یکدیگر نشان نداد. اگرچه عملکرد زهکش های 50 و 150 متری تقریبا یکسان بود با این وجود برای افزایش درجه اطمینان کنترل سطح ایستابی توسط زهکش ها، توصیه می گردد فاصله زهکش ها در بیشترین حالت 100 متر درنظر گرفته شود.