ارزیابی سری جایگزینی کشت مخلوط لوبیا تپاری (Phaseolus acutifolus) و دو رقم ارزن (Panicum miliaceum) بر برخی ویژگی های عملکرد کمی و کیفی علوفه

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف
یکی از راهکارهای موثر در جهت حصول پایداری تولید با نهاده کم، افزایش تنوع نظام های کشت از طریق کشت مخلوط است. در این نظام ها، دو یا چند گیاه در یک زمان و مکان به منظور افزایش کارآیی استفاده از منابع، کشت می شود. براساس نتایج، کشت مخلوط، بهبود ویژگی های کمی و کیفیت علوفه را به دنبال خواهد داشت. هدف از این بررسی، تعیین کمیت و کیفیت علوفه لوبیاتپاری، علوفه دو رقم ارزن و علوفه کل حاصل از کشت مخلوط سری جایگزینی این دو گیاه نسبت به کشت خالص است.
مواد و روش ها
آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه جیرفت، در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب لوبیاتپاری و دو رقم ارزن پیشاهنگ و باستان و نسبت های اختلاط کشت مخلوط جایگزینی (75:25 لوبیاتپاری- ارزن باستان، 50:50 لوبیاتپاری- ارزن باستان، 25:75 لوبیاتپاری- ارزن باستان، کشت خالص لوبیاتپاری، کشت خالص ارزن باستان و همین نسبت های اختلاط لوبیاتپاری با ارزن پیشاهنگ) با تراکم یکسان 300000 بوته در هکتار برای گیاهان موردنظر، بودند. کشت به طور همزمان، در تاریخ هفتم اردیبهشت و برداشت ارزن در خرداد ماه و لوبیاتپاری در تیر ماه صورت گرفت. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع لوبیاتپاری، تعداد شاخه فرعی لوبیاتپاری، وزن برگ خشک لوبیاتپاری، ارتفاع بوته ارزن، وزن خشک برگ ارزن، وزن خشک ساقه ارزن، عملکرد علوفه خشک لوبیاتپاری، عملکرد علوفه خشک ارزن، عملکرد علوفه کل، میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی، عملکرد پروتئین خام و شاخص نسبت برابری زمین بود. تجزیه آماری داده ها با نرم افزار SAS Ver. 12 و مقایسه میانگین ها به روش LSD و در سطح معنی دار پنج درصد انجام شد.
یافته ها
نتایج نشان داد عملکرد علوفه خشک لوبیاتپاری تحت تاثیر اثرمتقابل نوع ارزن موجود در مخلوط و نسبت اختلاط قرار گرفت و بیشترین میزان آن، از تیمار 50:50 لوبیاتپاری- ارزن پیشاهنگ و باستان بدست آمد. نوع رقم ارزن موجود در ترکیب و نسبت اختلاط کشت مخلوط بر علوفه خشک ارزن معنی دار شد و بیشترین میزان آن از ارزن رقم پیشاهنگ با 87/17 درصد افزایش، از نسبت اختلاط 25:75 لوبیاتپاری- ارزن بدست آمد که از لحاظ آماری تفاوتی با نسبت اختلاط 50:50 نداشت. بیشترین علوفه خشک کل نیز از تیمار 50:50 لوبیاتپاری- ارزن باستان و به ترتیب با 59/12 و 57/87 درصد افزایش نسبت به تک کشتی لوبیاتپاری و ارزن باستان، حاصل شد که میزان عملکرد این تیمار با تیمار 50:50 لوبیاتپاری- ارزن پیشاهنگ، از لحاظ آماری تفاوت معنی داری نداشت. کمترین الیاف نامحلول در شوینده های اسیدی و خنثی و بیشترین عملکرد پروتئین خام در تیمارهای کشت مخلوط، دیده شد. شاخص نسبت برابری زمین، در کلیه تیمارها بیشتر از یک بود و بیشترین میزان آن در مخلوط 50:50 لوبیاتپاری- ارزن با میزان 162/2، مشاهده شد.
نتیجه گیری
براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، کشت مخلوط لوبیاتپاری و ارزن، نسبت به تک کشتی این دو گیاه، برتری داشت به طوری که عملکرد کل علوفه خشک تولیدی ترکیب 50:50 لوبیاتپاری- ارزن، بالاترین میزان تولید را به خود اختصاص داد که 59/12 درصد نسبت به تک کشتی لوبیاتپاری و 58/87 درصد از تک کشتی ارزن، بیشتر بود. شاخص نسبت برابری زمین نیز برتری همین نسبت اختلاط را نسبت به کشت خالص دو گیاه نشان داد. به نظر می رسد، الگوی کشت مخلوط دو گیاه لوبیا تپاری و ارزن با نسبت 50:50 روش مناسبی جهت جایگزینی کشت خالص این گیاهان به منظور بهبود عملکرد کمی و کیفی می باشد.
زبان:
فارسی
صفحات:
151 تا 167
لینک کوتاه:
magiran.com/p1890606 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!