بررسی عناصر کالبدی ایستگاه های راه آهن با رویکرد اصول روانشناسی محیطی

این مطالعه و پژوهش با پرداختن به این موضوع که آیا ایستگاه های راه آهن در ایران با معیارهای روانشناسی محیطی مسافران مطابقت دارد یا خیر، تهیه شده است. هدف از این پژوهش تعیین معیار های مسافران در یک ایستگاه ایده آل از بعد روانشناسی محیطی می باشد. در این نوشتار با در نظر گرفتن فرضیه عدم تطابق ایستگاه های راه آهن ایران با استاندارد های روانشناسی محیطی، عناصر کالبدی مرتبط با اصول روانشناسی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از پرسشنامه های تهیه شده، دیدگاه های مسافران، استقبال و بدرقه کنندگان، بررسی شده است. نتایج این پژوهش پیشنهاداتی را جهت طراحی ایستگاه راه آهن به لحاظ معماری و روانشناسی محیطی ارائه می دهد. جامعه آماری این تحقیق 150 نفر، از دو شهر زنجان و تبریز بود. مسافران، پرسشنامه تنظیم شده را که شامل دو بخش 32 سوالی بود، پاسخ دادند. عوامل بررسی شده در پرسشنامه به سه بخش عناصر کالبد، خدماتی و حسی بصری تقسیم بندی شده بود. در شرایط فعلی ایستگاه زنجان، عناصر کالبدی و خدماتی پایین تر از متوسط (نامطلوب) و وضعیت موجود عناصر حسی و بصری در حد متوسط است. در وضعیت موجود ایستگاه شهر تبریز، عناصر کالبدی، خدماتی و حسی بصری پایین تر از متوسط (نامطلوب) است. همچنین براساس نتایج بدست آمده از آنالیز پرسش نامه ها با هدف تعیین ایده آل های مسافران در ایستگاه، عناصر کالبدی در درجه اول اهمیت، عناصر خدماتی و در آخر عناصر حسی و بصری قرار داشتند. در میان ریز متغیرها، دسترسی از ورودی سایت به ورودی بنا بیشترین و رنگ مناسب سقف و دیوارها کمترین درجه اهمیت را از نظر مسافران و مردم به خود اختصاص دادند. با توجه به نتایج بدست آمده، ورودی سایت باید به گونه ای باشد که مستقیما افراد را به ساختمان ایستگاه راهنمایی کند و مسافران تازه وارد را دچار سردرگمی نکند.