بررسی آلودگی بیسفنول A و نونیل فنول در مصب رودخانه های سواحل جنوب غربی دریای خزر

امروزه آلودگی محیط زیست به خصوص آلودگی اکوسیستم های آبی، جوامع انسانی و سایر موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. همراه با رشد روز افزون جمعیت، به طبع استفاده از موادشیمیایی نیز در بخش های مختلف صنعتی، خانگی و کشاورزی افزایش یافته است. ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز یا ترکیبات شبه استروژنی به علت ایجاد اثرات منفی در انسان و حیوانات (ماهیان ودوزیستان) شایان توجه اند. این مطالعه به منظور تعیین غلظت ترکیبات نونیل فنول و بیسفنولA در نمونه های آب مصب 9 رودخانه سواحل جنوب غربی منتهی به دریای خزر و بررسی هم بستگی این ترکیبات با مقادیر اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) ، اکسیژن خواهی بیولوژیکی (BOD) و pH انجام پذیرفت. در این مطالعه میزان پارامترهای مختلف براساس روش های استاندارد آب و پساب اندازه گیری شد. و برای استخراج بیسفنول A و نونیلفنول در نمونه های آب رودخانه از روش جداسازی مایع- مایع استفاده گردید. و میزان بیسفنول A ونونیل فنول با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد مصب رودخانه آستارا دارای مقادیر بالایی از پارامترهای مورد مطالعه نسبت به سایر ایستگاه ها می باشد که این می تواند به علت عبور رودخانه از مرکز شهر آستارا و ورود فاضلاب های شهری و خانگی به داخل رودخانه باشد. نتایج آزمون هم بستگی نشان داد که هم بستگی مثبت و معنی داری بین مقادیر COD و BOD با مقادیر بیسفنولA و نونیل فنول در نمونه های مورد مطالعه مشاهده گردید، هم چنین هم بستگی منفی (معکوس) و معنی داری بین مقادیر pH با مقادیر بیسفنولA و نونیل فنول در نمونه های مورد مطالعه دیده شد.
بحث و وجود این ترکیبات شبه استروژنی در مقادیر کم نیز اثرات منفی در سلامت جوامع زیستی ایجاد می کند، لذا نگرانی در ارتباط با حضور این آلاینده ها در منابع آبی کشور وجود دارد.