جداسازی و شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم از ریزوسفر ریشه ‏برنج لنجان

پروبیوتیک به گروهی از ریزموجودات زنده اطلاق می شود که آثار سودمندی بر سلامتی میزبان دارند. لاکتوباسیلوسها از مهم ترین باکتری های پروبیوتیک هستند. تحریک کنندگی سیستم ایمنی و کاهش عفونت دستگاه گوارش و خطر بیماری التهاب روده ای با تولید ترکیبات ضدمیکروبی ازجمله آثار مفید لاکتوباسیلوس ها در انسان و حیوان هستند. اثر باکتری های ریزوسفر خاک مانند لاکتوباسیلوس ها در تولید هورمون، انحلال ترکیبات غذایی گیاهی، تسهیل جذب مواد غذایی نظیر نیتروژن و کاهش بیماری های گیاهی گزارش شده است. جداسازی لاکتوباسیل ها از منابع مختلف لبنی و غیرلبنی گزارش شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی حضور لاکتوباسیلوس پلانتاروم، یکی از مهم ترین باکتری های پروبیوتیک، در ریزوسفر گیاه برنج و مطالعه ویژگی های مولکولی، بیوشیمیایی و پروبیوتیکی این ریزموجود است. مواد و روش ‏‏ها: نمونه برداری از ریزوسفر برنج رقم لنجان (منطقه لنجان، اصفهان) انجام شد. رقت های صفر تا 4-10 از نمونه به محیط MRS منتقل و آزمایش های بیوشیمیایی شامل تخمیر قندها و فعالیت آنزیمی روی جدایه های باسیلی شکل گرم مثبت انجام شدند. توانایی رشد جدایه ها در حضور نمک صفراوی و اسیدیته ها و دماهای مختلف بررسی و سپس، مقاومت جدایه ها به آنتی بیوتیک مطالعه شد. آغازگر اختصاصی لاکتوباسیلوس پلانتاروم برای شناسایی مولکولی استفاده شد. از بین 16 ریزموجود جداشده از ریزوسفر گیاه مطالعه شده، 10 باکتری باسیلی شکل و 8 جدایه گرم مثبت، اکسیداز و کاتالاز منفی (ویژگی لاکتوباسیلوس ها) بودند. آزمایش های تخمیر قند، 6 جدایه را با ویژگی لاکتوباسیلوس پلانتاروم مشخص کردند. استفاده از آغازگرهای اختصاصی لاکتوباسیلوس پلانتاروم این نتایج را تایید کرد. این باکتری ها در محیط اسیدی با اسیدیته برابر 5/3، دمای 40 درجه سانتی گراد و حضور 3/0 درصد صفرا به خوبی (مشابه نمونه های شاهد) رشد کردند. باکتری ها به 7 آنتی بیوتیک از 12 آنتی بیوتیک بررسی شده مقاومت نشان دادند. بحث و نتیجه ‏گیری: پژوهش حاضر نشان داد ریزوسفر برنج منبعی طبیعی برای جداسازی لاکتوباسیلوس پلانتاروم است.