تغییرات فصلی فعالیت مطلق و ویژه ی اسیدفسفاتاز در رقابت ریزوسفری نهال های بلندمازو و پلت در کشت خالص و آمیخته

رقابت ریزوسفری در دستیابی گیاهان به عناصر غذایی مانند فسفر اهمیت زیادی دارد. محیط ریزوسفر حداکثر اثرپذیری را از رقابت بین گونه ای و درون گونه ای دارد. با توجه به ویژگی های ریزوسفری خاص هر گونه احتمالا تراوش های ریزوسفری (مانند اسیدفسفاتاز) در حالات رقابتی مختلف، تغییرات محسوسی دارد. اسیدفسفاتاز از مهم ترین آنزیم های ریزوسفری و آنزیم مختص چرخه ی فسفر است. این پژوهش به مطالعه ی فعالیت مطلق و ویژه ی اسیدفسفاتاز در ریزوسفر دو گونه ی پلت و بلندمازو (از مهم ترین گونه های جنگلی شمال کشور) در حالت کشت خالص و آمیخته در طی فصول مختلف در یک ریزوترون نوین پرداخته است. از لوله های دستیابی 18 ریزوترون شامل سه تیمار آمیختگی (پلت خالص، بلندمازو خالص و پلت- بلندمازو) درپنج تکرار همراه با سه ریزوترون فاقد کشت نهال طی چهار فصل سال نمونه گیری انجام و فعالیت مطلق و ویژه ی اسیدفسفاتاز در آن تعیین گردید. نتایج نشان داد که فعالیت مطلق و ویژه ی اسیدفسفاتاز بین ترکیب های متفاوت کشت و فصول مختلف در سطح احتمال 95 درصد اختلاف معنی داری دارد. ترکیب کشت آمیخته در پاییز بیشترین میزان فعالیت (gPNPg-1h-1μ 16/154±37/2370) و تیمار کنترل در تابستان کمترین میزان فعالیت اسیدفسفاتاز مطلق (μgPNPg-1h-1 65/108±75/991) را به خود اختصاص دادند. میزان فعالیت مطلق و ویژه ی اسیدفسفاتاز در انتهای دوره ی مطالعه نسبت به فصل آغازین مطالعه کاهش محسوسی را نشان داد. این نتایج می تواند تاییدکننده ی برتری کشت آمیخته ی پلت- بلندمازو از نظر ساختار، فیزیولوژی و مورفولوژی مناسب تر ریزوسفری و رشد بهتر ریشه باشد و این تیمار، فسفر خاک را در طی فصول مختلف به میزان بهتری حفظ نموده است.