پهنه بندی خطر زمین لغزش های ناشی از زلزله با استفاده از مدل AHP (مطالعه موردی: منطقه چلکاسر و چهارمحل)

یکی از مهم ترین اثرات ناشی از زلزله 31 خرداد 1369 منجیل (7/7M=) وقوع زمین لغزش های متعدد در مناطق تحت تاثیر این زلزله بوده است. بررسی و تحلیل مشخصات این زمین لغزش ها و نحوه توزیع آن ها در شناخت مناطق مستعد زمین لغزش در زلزله های آینده اهمیت بسزایی دارد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر و پهنه بندی زمین لغزش های ناشی از زلزله در چهارگوش های چلکاسر و چهارمحل (منطقه ای در نزدیکی رومرکز زلزله منجیل) به مساحت 30/309 کیلومترمربع، با استفاده از مدل AHP (دو روش استفاده از دانش کارشناسی و استفاده از دانش داده ای و کارشناسی به صورت توام) است. به این منظور، ابتدا با توجه به موقعیت زمین لغزش های به وقوع پیوسته، بررسی های تطبیقی و نتایج سایر محققین، 7 عامل شامل؛ شدت آریاس، زاویه اصطکاک داخلی، چسبندگی، شیب، جهت شیب، ارتفاع و انحنای دامنه شناسایی شد. سپس با استفاده از مدل AHP معیارهای موردبررسی تعیین وزن شده و لایه های رستری عوامل مذکور در محیط نرم افزار Arc GIS تهیه شده، نهایتا پهنه بندی خطر زمین لغزش با دو روش مذکور صورت گرفت. نتایج نشان می دهد معیارهای شدت آریاس و انحنای دامنه با وزن های 317/0و022/0 به ترتیب بیشترین و کم ترین تاثیر را بین معیارهای انتخابی دارند. همچنین جهت ارزیابی و انتخاب مدل مناسب از دو شاخص مجموع کیفیت (QS) و دقت روش (P) استفاده گردید. طبق نتایج بدست آمده از این دو شاخص روشی که در آن، قضاوت ها بر اساس استفاده از دانش داده ای و کارشناسی به صورت توام صورت گرفته است، کارایی بهتری نسبت به مدل دیگر دارد.