سنگ نگاری، زمین شیمی و شیمی کانی سنگ های نفوذی آلموقولاق (همدان، ایران): شواهدی بر جایگزینی ژرفای کم آنها

توده پلوتونیک آلموقولاق با وسعت نزدیک به 10 کیلومتر مربع در 15 کیلومتری باختر شهرستان همدان و در پهنه سنندج- سیرجان جای دارد. توده پلوتونیک آلموقولاق از دیوریت و گابرودیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، مونزونیت، کوارتزمونزونیت، سینیت، کوارتزسینیت و آلکالی‏ گرانیت تشکیل شده است. اینترگرانولار و گرانولار از بافت های متداول این سنگ ها هستند. سنگ های آذرین توده پلوتونیک آلموقولاق در دو مرحله در کرتاسه (در فاصله زمانی 138 تا 95 میلیون سال پیش) تزریق شده اند. سینیت ها، کوارتزسینیت ها و آلکالی‏ گرانیت ها در فاز دوم تزریق شده اند و سنگ های دیگر در مرحله نخست پدید آمده اند. سنگ های آذرین توده پلوتونیک آلموقولاق ویژگی گرانیتوییدهای نوع A را دارند. ماگمای سازنده این توده از ذوب بخشی درجه کم (%7 ~) گوشته تهی شده با ترکیب گارنت- اسپینل لرزولیت پدید آمده است. داده های به دست آمده از دمافشارسنجی آمفیبول و پلاژیوکلاز در کوارتزسینیت و کوارتزمونزونیت نشان می دهند میانگین دمای پیدایش توده پلوتونیک آلموقولاق 715~ درجه سانتیگراد و میانگین فشار پیدایش آن 18/2~ کیلوبار است. ویژگی های بافتی و دمافشارسنجی نشان دهنده جایگیری ژرفای کم (5 ~ کیلومتر) توده پلوتونیک آلموقولاق است.