انواع زندگی نوشتهای فارسی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نوشتن از زندگی به منزله یکی از فروع تاریخنگاری، در تمدنهای مختلف سابقهای دیرین دارد. سنت زندگینگاری در ایران با حرکت در شاخههایی نظیر زندگینامه نویسی، اتوبیوگرافی نویسی، یادداشت نویسی، سفرنامه نویسی، خاطرهنویسی و نامهنگاری، یکی از رایجترین گرایشهای تاریخی-ادبی معاصر را شکل داده است؛ اما با وجود کثرت اقبال بدان و شکلگیری هزاران کتاب و تک نگاشت در دو سده و بویژه در دهههای اخیر در ایران، هنوز نمیتوان از ژانری کلی مشتمل بر انواع نوشتارهای مشتمل بر روایتی واقعگرایانه از زندگی بشر نشان یافت. این مقاله با طرح ایده «زندگینوشت» به منزله فرا ژانری که همه انواع و گونههای فرعی نوشتههای مبتنی بر ماجراهای واقعی زندگی انسان را دربردارد، با بهرهمندی از پژوهشهای گذشته، به ارائه طبقهبندی جدید و بازتعریفی از گونههای متعدد آن میپردازد. سه جریان «خویشتننگاری» ، «دیگرنگاری» و «وقایعنگاری» ، مهمترین جریاناتی هستند که در زندگینگاریها دنبال میشوند. روایت زندگی آدمی با رویکرد واقعگرایانه، وجه غالب خویشی زندگینوشتها است. اما در کنار این وجه اصلی و برخی وجوه فرعی مشترک، قالبهای متنوع این ابر ژانر، نقاط فصلی به صورت مرزهای سیال، لطیف و گاه غیر صریح دارند. در نوشتار پیش رو، با طبقهبندی این نوشتهها به اعتبار جایگاه راوی نسبت به سوژه در وهله اول و نیز برخی ملاحظات ساختاری نظیر صورت، محتوا و حجم، رایجترین گونهها در زندگینوشتهای فارسی از قبیل زندگینامه، فرهنگ زندگینامهای، زندگینامک، کارنامه، کارنامک، یادنامه، تکخاطره، تکخاطرات، خاطرهنامه، اتوبیوگرافی، یادداشتنامه، خاطرهنامه گزارشی، سفرنامه، دلنامه، نامه شخصی و وصیتنامه شخصی به شمار آمده است. این پژوهش پس از ملاحظه بیش از 500 اثر و به شیوهای توصیفی- تحلیلی انجام شده است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
127 تا 155
لینک کوتاه:
magiran.com/p1895464
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!