پاسخ های فیزیولوژیکی مرتبط با تنش سرما در پرونانس های مختلف نونهال های بنه

گونه هایی که در محدوده جغرافیایی وسیعی پراکنش دارند، دارای رنج وسیعی به مقاومت به سرما می باشند. درختان مناطق معتدل باید در مقابل دماهای یخبندان به ویژه سرمای زودرس و زمستان سازگاری نشان دهند. یکی از راهکارهای مقاومت به سرما از طریق کاهش طول روز و دما در طی فرآیند سازگاری انجام می گیرد. از طرفی پرونانس یک گونه می تواند یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در مقاومت به سرما باشد. لذا در این پژوهش تاثیر تنش سرما بر تغییرات فیزیولوژیکی سه پرونانس بنه در زاگرس جنوبی بررسی گردید تا مقاوم ترین پرونانس معرفی گردد. بذور سه پرونانس واقع در مارگون، نورآباد و یاسوج از زاگرس جنوبی جمع آوری شدند و در داخل گلدان کاشته شدند. پس از سبز شدن نهال ها، آن ها در معرض دو مرحله فرآیند سازگاری به مدت 4 هفته قرار گرفتند که این کار با شبیه سازی دمای روز و شب و طول دوره نوری در طی ماه های شهریور تا آبان ماه یاسوج انجام شد. سپس شاخص های عملکرد فتوسیستم و محتوای کلروفیل برگ اندازه گیری شد. پس از هر مرحله سازگاری، اندام برگ و ساقه نهال ها در سه تیمار دمایی C4 (کنترل) ، C20- به مدت یک ساعت و C20- به مدت دو ساعت قرار گرفتند. سپس محتوای نسبی آب و نرخ نشت الکترولیت برگ و ساقه اندازه گیری شد. پژوهش حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور پرونانس (3 سطح) ، تیمار دمایی (3 سطح) و سازگاری (2 سطح) در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما نرخ نشت الکترولیت افزایش یافت که این افزایش در پرونانس نورآباد بیشترین مقدار بود. همچنین کاهش محتوای نسبی آب ساقه در سازگاری دوم پرونانس یاسوج و مارگون مشاهده شد. محتوای کلروفیل، ماکزیمم عملکرد فتوسیستم II و سرعت انتقال الکترون در پرونانس نورآباد کمتر از دو پرونانس دیگر بود. همچنین در طی سازگاری به سرما نیز کلیه مولفه های فلورسانس کلروفیل به جز سرعت انتقال الکترون کاهش معنی دار یافتند. نتایج این تحقیق نشان داد که اندازه گیری نرخ نشت الکترولیت و عملکرد فتوسیستم می تواند در شناسایی پرونانس های مقاوم به سرما موثر باشد. نهال های پرونانس نورآباد حساس ترین و مارگون مقاوم ترین بودند که می تواند به دلیل ارتفاع بالاتر و اقلیم سردتر پرونانس مارگون باشد.