نقش تلقیح قارچ تریکودرما و باکتری اینتروباکتر بر بهبود عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در سطوح مختلف کود فسفر

به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ تریکودرما هاماتوم (Trichoderma hamatum) و باکتری حل کننده فسفات اینتروباکتر (Enterobacter sp.) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) (رقم میلان) ، آزمایشی مزرعه ای در شهرستان ساری (روستای سوته) به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. عامل اصلی کود فسفر (سوپرفسفات تریپل) در سه سطح صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار و عامل فرعی شامل تیمار قارچی در دو سطح عدم تلقیح (شاهد) و تلقیح با تریکودرما هاماتوم و تیمار باکتریایی در دو سطح بدون باکتری (شاهد) و کاربرد اینتروباکتر بودند. نتایج آزمایش حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار تریکودرما و اینتروباکتر بر بیشتر صفات مرتبط با عملکرد گندم بود. برای نمونه، در شرایط کود فسفر صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار، تلقیح جداگانه تریکودرما باعث افزایش معنی دار به ترتیب از 66/2 به 45/3 (69/29 درصد) ، از 19/3 به 79/3 (80/18 درصد) و از 34/3 به 39/4 تن در هکتار (43/31 درصد) عملکرد دانه شد. همچنین، حضور اینتروباکتر به همراه تیمار صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر به ترتیب باعث افزایش معنی دار عملکرد از 66/2 به 37/3 (06/21 درصد) ، از 19/3 به 46/3 (46/8 درصد) و از 34/3 به 10/5 تن در هکتار (69/52 درصد) گردید. به کارگیری هم زمان این ریزجانداران نیز افزایش معنی دار عملکرد دانه را از 66/2 به 78/3 (10/42 درصد) ، از 19/3 به 85/3 (68/20 درصد) و از 34/3 به 48/4 تن در هکتار (13/34 درصد) به ترتیب در شرایط صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر به دنبال داشت. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد هم زمان ریزجانداران و کود شیمیایی فسفر اثر افزایشی بیشتری نسبت به کاربرد جداگانه کود شیمیایی فسفر به همراه داشت.