تاثیر زئولیت، میکوریزا و سوپرجاذب بر رشد و استقراراولیه گیاه مرتعی دارویی بومادران (Achillea millefolium L.) در خاک¬های آلوده به فلزات سنگین معادن متروکه سیمان (مطالعه موردی: کارخانه سیمان شرق مشهد)

امروزه معدن¬کاوی¬ها تا مساحت زیادی موجب تخریب مراتع می¬گردد، برای عبور از این بحران، نیاز فراوانی به احیاء اراضی تخریب یافته به وسیله استقرار گیاهان در مناطق معدن¬کاوی شده احساس می¬شود. روش¬های جدید اصلاح مراتع مبتنی بر استفاده از رهیافت¬های زیستی و غیرزیستی (زئولیت، سوپرجاذب و میکوریزا) می¬تواند به استقرار گیاهان در این مناطق کمک کند. این تحقیق با هدف بررسی امکان افزایش استقراراولیه و رشد گیاه مرتعی دارویی بومادران (L. (Achillea millefoliumدر اراضی معدن¬کاوی شده آلوده به فلزات سنگین، ابتدا نشاء¬های کشت شده در گلخانه با میکوریزا (Glomus intraradices) زئولیت و سوپرجاذب تلقیح و سپس در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه نیمه خشک اراضی معدن¬کاوی کارخانه سیمان شرق مشهد در سال 95- 1394 کشت شد. گیاهان فقط یک¬بار در زمان کشت آبیاری شدند. در این تحقیق درصد استقرار، ارتفاع گیاهان کاشته شده، درصد کلونیزاسیون میکوریزا با ریشه گیاه بومادران در اراضی و برخی از خصوصیات مورفولوژیکی از جمله وزن خشک اندام¬هوایی، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل گیاه اندازه¬گیری شد. تیمارهای میکوریزا، زئولیت و سوپرجاذب موجب افزایش استقرار اولیه گیاهان (به¬ترتیب 50 ، 33 و 11 درصد) افزایش ارتفاع (3/14، 3/12 و 3/6 سانتی¬متر) ، افزایش وزن خشک اندام هوایی (73/0، 57/0 و 5/0 گرم) ، افزایش وزن خشک ریشه (26/0، 15/0 و 14/0 گرم) و وزن خشک کل گیاه (1، 73/0 و 64/0 گرم) نسبت به شاهد شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای میکوریزا، زئولیت و سوپرجاذب به¬ترتیب بیشترین تاثیر را بر ¬افزایش استقرار اولیه و بهبود خصوصیات رشدی گیاه بومادران داشتند و می¬توان جهت استقرار اولیه گیاهان در اراضی آلوده به فلزات سنگین منطقه معدن¬کاوی شده کارخانه سیمان شرق مشهد در منطقه نیمه¬خشک واقع شده¬اند پیشنهاد کرد.