کانی شناسی رسی پالئوسول های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با خاک های لسی مدرن

رسوبات لسی شمال ایران، حاوی اطلاعات ارزشمندی از شرایط اقلیمی و محیطی گذشته منطقه می باشند. مطالعات سن یابی و رسوب شناسی گسترده ای بر روی لس های میانی و اواخر پلیستوسن در دهه های گذشته صورت گرفته است؛ ولی نیاز به مطالعه مقایسه ای در مورد رسوبات لسی قدیمی تر، ضروری است. از این رو، این پژوهش با هدف مطالعه کانی شناسی رسی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی پالئوسول های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با خاک های لسی مدرن در مناطق آق بند، یلی بدراق و قره آغاچ استان گلستان انجام شد. پس از بررسی های کامل گزارش های خاک شناسی و تفسیر عکس های هوایی، در مجموع شش خاک رخ حفر و مطالعه گردید. پس از مشاهده های مقدماتی و صحرایی و تعیین افق ها برای هر پروفیل در منطقه، رده بندی خاک ها براساس سیستم های جهانی خاک صورت گرفت. سپس از هر یک از افق ها به مقدار کافی نمونه خاک برای انجام آزمایش های فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی رس تهیه گردید. مقایسه نتایج آزمایش های فیزیکوشیمیایی (نظیر رنگ، درصد آهک، میزان ظرفیت تبادل کاتیونی، نسبت آهن و…) در خاک های لسی قدیمی و مقایسه آن با خاک های لسی مدرن، نشان دهنده این است که خاک های لسی قدیمی، چندین مرحله خاک سازی را گذرانده اند. یکی از شاخص های بررسی تغییر اقلیم گذشته در لس ها، کانی های رسی است. نتایج کانی شناسی رس نشان داد در خاک های لسی اوایل پلیستوسن، وجود رس های هوادیده ای، مانند اسمکتیت در مقادیر بیش تر بیانگر شرایط مرطوب تر و مساعد هوادیدگی در عصر بین یخچالی است و حضور رس های اولیه و بدون تحول مانند ایلیت و کلریت در خاک های لسی اواخر پلیستوسن، با اقلیم حال حاضر در منطقه مطابقت داشته، محیط خشک تر کنونی را تایید می نماید.