ارزیابی و پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از معیارهای سیمای سرزمین و مدل مارکوف (مطالعه موردی: شهرستان همدان)

تخریب سیمای سرزمین، تغییر پوشش گیاهی و تغییر کاربری مواردی هستند که به طور مداوم بر محیط زیست کشور فشار وارد می کنند، بنابراین نقشه های پوشش گیاهی، در تولید اطلاعات در جهت برنامه ریزی های شهری نقش مهمی دارند. در این پژوهش به منظور تهیه نقشه های پوشش گیاهی شهرستان همدان از اطلاعات ماهواره لندست سنجنده های ETM+و OLIاستفاده و مقدار شاخص NDVIمحاسبه شد. NDVIیکی از پرکاربردترین شاخص ها برای پایش تغییرات پوشش گیاهی است، که از طریق نسبت گیری باندهای قرمز و مادون قرمز نزدیک به دست می آید. بدین منظور برای بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی، مقادیر عددی این شاخص به 4کلاس مختلف سرسبزی شامل اراضی با پوشش عالی، پوشش بسیار خوب، پوشش خوب و ضعیف طبقه بندی شد و برای آشکارسازی تغییرات، نقشه های طبقه بندی شده وارد مدل LCMشدند. سپس تحلیل تغییرات سیمای سرزمین صورت گرفت که بدین منظور تعداد 5 سنجه در سطح کلاس و 6 سنجه در سطح سیمای سرزمین مورد محاسبه قرار گرفت. پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی در 15 سال آینده با زنجیره مارکوف انجام شد.
تجزیه و تحلیل سنجه های سیمای سرزمین حاکی از آن است که سطح پوشش بسیار خوب از 12 درصد در سال 1380، به 21 درصد در سال 1395 رسیده است. همچنین اراضی با پوشش خوب که به عنوان پوشش گیاهی طبیعی آن به شمار می رود، در دوره زمانی مشابه کاهش یافته است. نتایج حاصل از سنجه تنوع شانون در سطح سیمای سرزمین نشان می دهد که مقادیر مربوط به تنوع لکه ها در سطح شهرستان بالاتر از یک است،که بیانگر تنوع و فراوانی بالا و سیمای سرزمین بسیار متنوع در شهرستان است. نتایج پیش بینی نشان می دهد که بیشترین احتمال تخریب تا افق 1410 در اراضی با پوشش عالی (8329/0) خواهد بود. همچنین تخریب اراضی باپوشش خوب به اراضی بادرجه سرسبزی ضعیف بیشترین احتمال (3581/0) تغییر را در آینده دارد. یافته های این تحقیق بر لزوم توجه بیشتر به بهره برداری پایدار از سرزمین و جلوگیری از تخریب آن در این شهرستان تاکید دارد.