تاثیر نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم و EDTA بر برخی عناصر غذایی و خصوصیات رشدی گیاه اسفناج (Spinacea oleracea)

با توجه به افزایش روزافزون کاربرد نانومواد در صنایع مختلف بخصوص نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO2) و افزایش این ماده در خاک و آب و باتوجه به اثرات این مواد بر روی گیاهان به عنوان اولین زنجیره غذایی، بررسی و مطالعه ی اثرات آن بسیار حائز اهمیت می باشد. نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم به دلیل خاصیت فتوکاتالیستی5 خود دارای توانایی تاثیرگذاری بر سیستم های رشدی گیاهان می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم به همراه کلاتEDTA6 بر غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، درصد پروتئین و همچنین برخی ویژگی های رشدی اسفناج به عنوان گیاه دارویی انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی شامل سه سطح TiO2 (صفر= T1، 05/0 میلی گرم در لیتر= T2، 1/0 میلی گرم در لیتر= T3) و دو سطح EDTA (صفر= E1 و 130 میلی مولار=E2) با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392 انجام شد و نمونه برداری از بافت برگی گیاه یک هفته پس از محلول پاشی و قبل از ورود گیاه به فاز زایشی انجام پذیرفت. بر اساس نتایج، تیمارهای T1E2, T2E1, T2E2 موجب افزایش وزن تر و خشک اندام های هوایی و سطح برگ شدند. همچنین نتایج نشان داد اثرات متقابل بین نانوذرات دی اکسید تیتانیوم و EDTA درخصوص درصد نیتروژن، درصد پروتئین و درصد پتاسیم معنی دار بود، بطوری که بیشترین میانگین ها در سطوح T2E2 در مقایسه باT1E2 و T3E2 مشاهده شد که بیانگر تاثیر مثبت EDTA بر کاهش فعالیت سوء نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در این غلظت از نانوذره می باشد. کمترین غلظت نیتروژن و درصد پروتئین گیاه مربوط به تیمارهای T1E2, T3E2, T3E1 بود. لذا با در نظر گرفتن تاثیر مطلوب تیمار 05/0 میلی گرم در لیتر نانوذره دی اکسید تیتانیوم به همراه 130 میلی مولار EDTA بر روی غلظت نیتروژن، پتاسیم، فسفر، درصد پروتئین و همچنین خصوصیات رشدی اندام هوایی گیاه، کاربرد این تیمار جهت بهبود خصوصیات رشدی گیاه اسفناج توصیه می گردد.