بررسی رابطه تغییرات رطوبت خاک با شاخص های اقلیمی در رویشگاه جنگلی مله سیاه در استان ایلام

پایش مستقیم رطوبت خاک و استخراج داده های رطوبت به صورت نقطهای نه تنها پر هزینه و وقتگیر است، بلکه در سطو ح وسیع، غیر عملی است. این در حالی است که خشکسالی پدیدهای منطقهای بوده و برای پایش آن به داده های وسیع و منطقهای نیاز است از این رو، برآورد رطوبت خاک با استفاده از داده های هواشناسی گزینهای مناسب است. پژوهش حاضر با بررسی امکان برآورد رطوبت خاک جنگل از طریق پارامترهای آب و هوایی از جمله بارندگی، دمای متوسط، میانگین حداکثر دما، میانگین حداقل دما، رطوبت نسبی، حداقل دمای مطلق، حداکثر دمای مطلق و رطوبت نسبی انجام 70 و ، شد. برای این منظور، در دو دامنه جنوبی و شمالی رویشگاه جنگلی ملهسیاه در ایلام، تعداد 18 جفت حس گر سنجش رطوبت در عمق های 50 110 سانتیمتری نصب و رطوبت خاک، با استفاده از دستگاه تیدیآر 5 در فاصله زمانی ماهانه در مدت سه سال متوالی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که می توان از شاخصهای هواشناسی برای برآورد بیلان رطوبت خاک در عرصه های جنگلی مورد مطالعه، که اندازه گیری مستمر و گسترده رطوبت خاک در آنها مشکل است، بهنحو مطلوبی استفاده کرد. میزان رطوبت خاک این منطقه در شهریور ماه به حداقل خود میرسد. رطوبت ماهانه خاک، حتی در عمق زیاد، بیشترین همبستگی را با پارامترهای اقلیمی همان ماه داشته و در این رابطه میانگین دما و رطوبت نسبی هوا به ترتیب بیش ترین 0 بود که نشان دهنده برآورد بسیار مناسب رطوبت خاک به وسیله / برای رابطه رگرسیونی، حدود 93 (R همبستگی را نشان داد. مقدار ضریب تبیین ( 2 مدل می باشد. لذا بطورکلی میتوان نتیجه گرفت که بر اساس پارامترهای حاصل از ایستگاه های هواشناسی نزدیک، میتوان وضعیت بیلان رطوبت خاک جنگل را به نحو مناسبی برآورد و حتی حداقل برای یک ماه آتی پیشبینی نمود.