روش ساخت و کاربرد حبر اسود در نسخه های خطی با تاکید بر رساله عمده الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف
در نسخههای خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخه های قرون اولیه اسلامی بهویژه رساله عمدهالکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگی ها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است.
روش پژوهش:
گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روش ها، روش آزمایش به کار گرفته شده است. بههمین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیه حبر اسود در نسخههای خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و بهویژه رساله عمدهالکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد.
یافتههای تحقیق:
یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه ساخت و کاربرد مرکب های مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوه ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده میشوند.
نتیجهگیری:
مقایسه متن نسخههای خطی عمدهالکتاب، بیان الصناعات، قطف الازهار، در المکنون، تحف الخواص، صبح الاعشی و کتابآرایی در تمدن اسلامی نشان داد در تمام منابع ذکر شده بهغیر از عمدهالکتاب، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمه اشتباه نمی توان به شیوه های ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.کلیدواژگان:
مرکب ، مداد ، حبر ، لیقه ، عمده الکتاب
زبان:
فارسی
صفحات:
3 تا 27
لینک کوتاه:
magiran.com/p1906040
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!