اولویت بندی ایستگاه های مترو شهری به عنوان پناهگاه های زیرزمینی براساس اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: 6 ایستگاه مرکزی خط 2 و 1 متروی تبریز)

هدف اصلی این نوشتار تدوین راهنمای طراحی شهری برای مکانیابی پناهگاه های زیر زمینی شهری بر اساس معیارهای به کار رفته در پدافند غیرعامل می باشد. امروزه پدافند غیرعامل در کنار پدافند عامل یکی از سامانه های تامین امنیت سکونتگاه ها است که مورد توجه دست اندرکاران شهری می باشد. پناهگاه های زیرزمینی به عنوان یکی از مصادیق عمده ی پدافند غیرعامل از جمله ی آن هاست. پناهگاه های زیرزمینی زمانی اهمیت خود را بیشتر نشان می دهند که ساختارهای زیر سطحی چون خطوط مترو و فضاهایی چون زیر زمین فروشگاه ها و مراکز خرید به عنوان عناصر موجود شهری در ساختار فضایی شهر تعریف شده باشند. بنابراین، این پژوهش بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل تلاش می کند تا به مکان یابی مطلوب پناهگاه های زیرزمینی بر روی ایستگاه های مترو در مرکز شهر تبریز بپردازد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و بر اساس هدف آن یک تحقیق کاربردی است. روش به کار رفته در اولویت بندی و وزن دهی معیارها تکنیک دلفی و در اولویت بندی گزینه های انتخابی جهت استقرار مکان های مطلوب برای پناهگاه ها تکنیک AHP است. بر این اساس 5 معیار اصلی، از اصول پدافند غیرعامل، یعنی معیار دسترسی، معیار جمعیتی، معیار محیطی- طبیعی، معیار کالبدی و معیارعملکردی و مجموع 25 زیر معیار تدوین شد و در نهایت پس از مقایسه ایستگاه ها به عنوان محل پناهگاه ها بر روی ایستگاه های مرکزی خط 1 و 2 متروی تبریز، ایستگاه شماره ی 6 به عنوان ایستگاه مطلوب جهت استقرار پناهگاه بر روی خط 2 متروی تبریز انتخاب شد. در نهایت راهنمای طراحی شهری جهت استقرار مطلوب پناهگاه ها در کنار ساختارهای زیر سطحی تدوین شد.