ارزیابی کارایی مدل های تجربی بر اساس طبقه بندی ژئومکانیکی (RMR) در پیش بینی مدول دگرشکلی توده سنگ و توسعه مدلی بر اساس سیستم فازی

پیش بینی مدول دگرشکلی توده سنگ برای تحلیل و طراحی سازه های سنگی از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا مدول دگرشکلی بیانگر رفتار توده سنگ تحت تاثیر تنش ها است. تاکنون مدل های تجربی و هوش مصنوعی مختلفی برای پیش بینی مدول دگرشکلی توسعه داده شده است. از میان این مدل ها مدلی بهینه است که کم ترین پارامتر ورودی (زیرا هزینه ها و زمان برای تعیین پارامترهای ورودی کاهش پیدا می کند) و قابلیت پیش بینی مدول دگرشکلی در بهترین حالت را داشته باشد. در این مقاله ابتدا کارایی 19 مدل مختلف، که پارامتر ورودی آنها تنها طبقه بندی ژئومکانیکی توده سنگ (RMR) است؛ ارزیابی و دو مدل که بهترین تقریب را دارند، تعیین می شود. سپس به منظور پیش بینی دقیق تر مدول دگرشکلی، یک مدل بر اساس سیستم فازی توسعه داده شده (پارامتر ورودی آن RMR است) و نتایج با دو مدل انتخاب شده مقایسه گردید. برای این منظور 33 مجموعه داده از ساختگاه سدهای مختلف در کشور ایران جمع آوری شده است. برای ارزیابی مدل ها و همچنین اعتبارسنجی مدل توسعه داده شده، از شاخص های جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) ، ضریب تعیین ((R2 و میانگین درصد خطای مطلق (MAPE) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، پیش بینی مدول دگرشکلی با استفاده از مدل فازی توسعه داده شده نسبت به مدل های تجربی دقیق تر است.