مطالعه رقابت دو گونه مرتعی Bromus tomentellus و Poa pratensis به منظور حفاظت آنها در اکوسیستم های مرتعی

روابط متقابل بین دو گیاه، استقرار و بقای آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین آگاهی از چگونگی وقوع این روابط می تواند برای حفاظت گونه های مرتعی و برای پیشگویی روند تغییرات پوشش گیاهی و مدیریت اکوسیستم ها در یک منطقه استفاده نمود. این تحقیق به منظور مطالعه پتانسیل رقابت بین دو گونه مرتعی Bromus tomentellus و Poa pratensis و بررسی تاثیر رقابت اندام های هوایی و زمینی در قالب کار آزمایشگاهی و نمونه برداری از مراتع سرعلی آباد استان گلستان انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (دو تیمار شاهد و دو تیمار رقابتی) در سال 1395 در محل گلخانه دانشگاه گنبد کاووس صورت گرفت. جهت کشت گیاهان و محیط رقابت از گلدان های پلاستیکی به قطر و ارتفاع 22 سانتی متر استفاده شد. گلدان ها از خاک غنی پر شده و طبق الگوی مشخص، کشت با بذر صورت گرفت. آبیاری گلدان ها هر روزه انجام شد. تنک کردن گونه های کشت شده جهت رسیدن به تراکم مورد نظر صورت پذیرفت. بررسی وضعیت پوشش تاجی این دو گونه در عرصه مراتع سر علی آباد گرگان انجام شد. نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی و ارتفاع گونه B. tomentellus در تیمار شاهد و تیمار رقابت اختلاف معنی داری از نظر آماری ندارد اما در وزن خشک اندام هوایی و ارتفاع گونه P. pratensis بین تیمار شاهد و تیمار رقابت اختلاف معنی داری از نظر آماری مشاهده شد. نتایج نشان داد که بین تیمار شاهد و تیمار رقابت عملکرد وزن خشک اندام زمینی و طول ریشه در هر دو گونه مورد مطالعه معنی دار است. نتایج بخش اندام هوایی در آزمایشگاه نشان می دهد که گونه B. tomentellus در رقابت با گونه P. pratensis مغلوب نشده است و توانسته است پاسخ جبران دهد اما میزان عملکرد گونه P. pratensis در رقابت با گونه B. tomentellus در داخل گلدان کاهش یافته است و پاسخ جبران مشاهده نشده است. نتایج حاصل از اندازه گیری پوشش گیاهی در منطقه حفاظت شده سر علی آباد نشان داد که درصد پوشش تاجی گونه B. tomentellus دو برابر گونه P. pratensis می باشدکه بیان گر برتری و غلبه گونه B. tomentellus به گونه P. pratensis می باشد و داده های آزمایشگاهی تایید می-گردد.