خدای تاثرپذیر و خدای تغیرناپذیر: سازگاری یا ناسازگاری؟
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
بنابر دیدگاه الهیات سنتی، خداوند دارای ویژگیهایی منحصر به فرد است که در مخلوقاتش وجود ندارد. در این سنت، خداوند موجود کامل حداکثری است. از جمله این کمالات، میتوان به تغیرناپذیری اشاره کرد که بر اساس آن کمالات خدا نه افزوده و نه کاسته میشود. از سوی دیگر خداوند، تاثرناپذیر نیز معرفی میشود؛ که بر اساس آن خداوند از رنجهای انسان دچار اندوه نمیگردد، زیرا این امر با تغیرناپذیری و کمال حداکثری خدا، که مستلزم برخورداری از سعادت لایتغیر است، منافات دارد. بنابراین تغیرناپذیری خدا، خداباوران را از پذیرش تاثرپذیر بودن خداوند منع میکند.
در این نوشتار سعی بر آن است با محوریت قرار دادن علم مطلق، این دعاوی اثبات شود که: اولا علم مطلق خدا، میتواند شاهدی بر تاثرپذیریاش باشد و ثانیا ماهیت علم مطلق مانع از «قبول تغیرپذیری خدا به وابسته تاثرپذیری خواهد بود» ، زیرا کمال حداکثری خدا مستلزم آن است که علم او، ذاتی و شامل تمام گزارههای صادق، از ازل تا ابد باشد. در نتیجه آگاهی و اندوهگینی او از رنج آدمی، مستلزم تغییر در خداوند نخواهد بود. به عبارت دیگر خدا به جهت علم مطلقش از ازل به رنج آدمی آگاهی دارد، پس قبول اندوه خدا از رنجها و شرارتهای آدمی نباید تغییری در او تعالی ایجاد نماید. قبول این دیدگاه نه تنها یکی از مسائل خداناباران را حل میکند، بلکه در تقویت و ترویج خداباوری نیز موثر است، زیرا خدایی که با مومنان در غم و شادیها شریک است، شایستگی بیشتری برای پرستش دارد تا خدایی که ساکن و بی تفاوت نظارهگر رنجهای آدمیست.
در این نوشتار سعی بر آن است با محوریت قرار دادن علم مطلق، این دعاوی اثبات شود که: اولا علم مطلق خدا، میتواند شاهدی بر تاثرپذیریاش باشد و ثانیا ماهیت علم مطلق مانع از «قبول تغیرپذیری خدا به وابسته تاثرپذیری خواهد بود» ، زیرا کمال حداکثری خدا مستلزم آن است که علم او، ذاتی و شامل تمام گزارههای صادق، از ازل تا ابد باشد. در نتیجه آگاهی و اندوهگینی او از رنج آدمی، مستلزم تغییر در خداوند نخواهد بود. به عبارت دیگر خدا به جهت علم مطلقش از ازل به رنج آدمی آگاهی دارد، پس قبول اندوه خدا از رنجها و شرارتهای آدمی نباید تغییری در او تعالی ایجاد نماید. قبول این دیدگاه نه تنها یکی از مسائل خداناباران را حل میکند، بلکه در تقویت و ترویج خداباوری نیز موثر است، زیرا خدایی که با مومنان در غم و شادیها شریک است، شایستگی بیشتری برای پرستش دارد تا خدایی که ساکن و بی تفاوت نظارهگر رنجهای آدمیست.
کلیدواژگان:
خدا ، کمال حداکثری ، تغیرناپذیری ، تاثرپذیری ، سعادت ابدی ، علم مطلق
زبان:
فارسی
صفحات:
45 تا 60
لینک کوتاه:
magiran.com/p1915418
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!