زمین شناسی، ژئوشیمی و جایگاه زمین ساختی چند مخروط آتشفشانی در جنوب خاوری ایران

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
مخروط های آتشفشانی کوه سم، کوه زا بزرگ و کوه زا کوچک در جنوب خاوری شهرستان بم و شمال باختری آتشفشان بزمان قرار دارند. این مخروط ها از نظر زمین شناسی متعلق به زون ایران مرکزی و حاشیه جنوب خاوری بلوک لوت هستند. گدازه های آنها ترکیب بازالت، الیوین بازالت، آندزیت و آندزی‎بازالت با بافت غالب تراکیتی دارند.
کانی های اصلی این گدازه ها پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین است. نهشته های آذرآواری، لاپیلی، توف، خاکستر و بمب های آتشفشانی به همراه جریان های گدازه ای سازندگان اصلی این مخروط های آتشفشانی هستند. آنها مخروط تک منشایی و دوره های فورانی محدود دارند. با توجه به نوع مواد سازنده مخروط، این آتشفشان ها در زمره آتشفشان های نوع هاوایی تا استرامبولی قرار می گیرند. ویژگی های ژئوشیمیایی آنها همچون بالا بودن نسبت های (33-45 =Ce/Yb) و (33/4=Zr/Y) ، غنی شدگی از LILE و آنومالی منفی Cr، Ni و تا حدودی Eu درآنها بیانگر ماگماتیسم کالک آلکالن وابسته به فرورانش است. از طرفی الگوی نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه در آنها نشان می دهد که از عناصر خاکی سبک غنی شدگی بیشتری نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین دارند و مشابه الگوی سنگ های وابسته به مناطق فرورانش و سری ماگمایی کالک آلکالن هستند. همچنین ویژگی های ژئوشیمیایی چون نسبت بالای La/Yb بین 8/6 تا 07/13، محتوای پایین Rb و برخی از نمودارهای تکتنوماگمایی نشان از تمایل این سنگ ها به محیط های فرورانش اندکی متمایل به درون صفحه ای دارند. ماگمای سازنده سنگ های مورد بررسی، نتیجه ذوب بخشی یک منبع گارنت لرزولیتی غنی شده درعمق 100 تا 110 کیلومتری است. چنین به نظر می رسد که شکل گیری این مخروط‎های آتشفشانی مرتبط با فرورانش صفحه عمان به زیر مکران و وابسته به کمان ماگمایی مکران- چغایی باشد.
زبان:
فارسی
صفحات:
161 تا 174
لینک کوتاه:
magiran.com/p1918062 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!