مکان یابی شهر باستانی شاپورخواست بر اساس شواهد باستان شناختی و منابع مکتوب تاریخی

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
مطالعات باستان شناختی شهرهای کهن، نقش بسزایی در شناخت چگونگی شکل گیری، توسعه، سقوط و اضمحلالشان در ادوار مختلف تاریخی دارد. در این میان مطالعه بر روی یافتن مکان دقیق شهرهای باستانی، از زمینه های مورد علاقه ی پژوهشگران است. شهر باستانی شاپورخواست از شهرهای دوران اسلامی در غرب ایران بوده و بنیان آن منسوب به زمان شاپور اول ساسانی است که در اوایل دوران اسلامی گسترش یافت. نام این شهر در متون قرون 3 تا 8 ه‍. ق. به صورت مختلفی آمده و در این متون، موقعیت آن در منطقه ی جبال یا کوه های لر بر سر راه همدان به خوزستان قید شده است. با توجه به این که این شهر که یکی از شهرهای مهم غرب کشور در ادوار ساسانی-اسلامی به ویژه قرن 4ه‍. ق. بوده، بسیار مهجور واقع گشته و مطالعات اندکی از منظر باستان شناختی بر روی آن صورت پذیرفته، ضرورت بررسی و تحقیق بر روی آن احساس می شود. پرسش اصلی این پژوهش، مکان یابی دقیق این شهر و بررسی میزان تطابق داده های باستان شناختی با منابع تاریخی است. به استناد منابع مکتوب و بر اساس داده های حاصل از یک فصل کاوش در محوطه ی پامنار در جنوب شرقی شهر امروزی خرم آباد در سال های 86-1385 به وسیله ی اداره میراث فرهنگی استان لرستان، نتایجی درخصوص شهر شاپورخواست به دست آمد: 1. موجودیت شهر پیش از دوران اسلامی و رونق و اهمیت آن در دوره ی ساسانی و اوایل دوران اسلامی به ویژه قرن 4 ه‍. ق. ؛ 2. انطباق موقعیت جغرافیایی شاپورخواست عصر اسلامی با محله های قاضی آباد، کوی فلسطین و اطراف مناره ی آجری در جنوب شرقی شهر خرم آباد امروزی در دره ی خرم آباد؛ 3. افول شهر در دوره ی ایلخانی و به احتمال قرون 7 یا 8 ه‍. ق. ؛ لذا در این مقاله سعی شده است تا داده های حاصل از کاوش باستان شناختی در دره ی خرم آباد و منابع مکتوب قرون 3 تا 8 ه‍. ق. ، جهت مکان یابی دقیق این شهر مورد سنجش و تحلیل قرار گیرد.
زبان:
فارسی
صفحات:
103 تا 122
لینک کوتاه:
magiran.com/p1918727 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!