مطالعه مقایسه ای ترکیبات شیمیایی و خواص ضد باکتریایی روعن های اسانسی مینای ترکمنستانی( Tanacetum turcomanicum (Krash و مینای کپت داغی(Tanacetum walteri (C.Winkl) از استان خراسان شمالی

جنس مینا، از تیره کاسنی می باشد که تعداد 12 گونه از آن مانند مینای کپت داغی انحصاری ایران است. در این تحقیق، ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضد میکروبی اسانس های مینای ترکمنستانی و مینای کپت داغی مورد مطالعه قرار گرفت.

روش تحقیق: اندام های هوایی گیاهان مورد مطالعه در بهار 1395 از استان خراسان شمالی، ایران جمع آوری شد. اسانس ها به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شدند. شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس توسط دستگاه GC/MS انجام شد. همچنین برای بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس بر روی باکتری های اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس آتروفئوس و میکروکوکوس لوتئوس از روش انتشار در آگار استفاده شد. راندمان اسانس گونه مینای کپت داغی 2/0درصد حجمی/وزنی به دست آمد. در مجموع 84/92 درصد از کل ترکیبات اسانس شامل 43 ترکیب شناسایی گردید. آلفا- پینن (37/22 درصد) ، 1و8-سینئول (52/12 درصد) ، کامفور (91/11 درصد) و بتا- توجون (52/4 درصد) به عنوان ترکیبات اصلی شناسایی شدند. از تجزیه ی اسانس گونه ی مینای ترکمنستانی،39 ترکیب و 28/89 درصد از کل ترکیبات اسانس با راندمان 3/0 درصد حجمی/ وزنی شناسایی شدند. داوانون (79/20 درصد) ، 1و8-سینئول (63/15 درصد) ، پاراسیمن (20/10 درصد) ، کامفور (14/10 درصد) و بورنئول (95/6 درصد) ترکیبات اصلی اسانس را تشکیل می دادند. بالاترین فعالیت ضد میکروبی برای اسانس های مینای ترکمنستانی و مینای کپت داغی به ترتیب در برابر باکتری های میکروکوکوس لوتئوس، باسیلوس آتروفئوس و استافیلوکوکوس اورئوس مشاهده شد. اسانس مینای ترکمنستانی، هیچ اثر معنا داری را در برابر باکتری اشرشیا کلی نشان نداد.
توصیه های کاربردی و صنعتی: نتایج نشان می دهد که تاثیرات محیطی و نوع گونه های گیاهی بر مقدار و نوع اجزای فرار اسانس ها تاثیر می گذارد. همچنین، اثر ضد باکتریایی نشان داده شده توسط این اسانس ها پایه ی علمی را فراهم کرده که استفاده از آن ها در درمان های دارویی معتبر می باشد. جداسازی و خالص سازی ترکیبات گیاهی مختلف، ممکن است ترکیباتی با خاصیت ضد میکروبی بیشتر را فراهم آورد.