تاثیر دیدگاه های رابطه علم و دین در نظریه های جامعیت و قلمرو قرآن

موضوع علم و دین هماره به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در سیر تاریخی آرای مختلف پیرامون جامعیت قرآن تاثیر شایانی داشته است. نوشتار پیش رو روشن ساخته است که مسئله علم و دین به عنوان یک مبنا در چندگانگی نظریه ها نقشی اساسی ایفا نموده است. در تحولات فکری پیرامون جامعیت و قلمرو قرآن، سه گرایش با سه نظر متفاوت از رابطه علم و دین تعریفی متفاوت از جامعیت قرآن به دست داده است. هر کدام از این گرایش ها با اتخاذ سه نظریه تداخل، جدایی و سازگاری، رهیافت های حداکثری، اعتدالی و حداقلی را از جامعیت قرآن برگزیده اند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از میان نظریه های سه گانه مذکور، رویکرد اعتدال گرایانه با داشتن شاخصه هایی چون همگرایی با اصول و مبانی خاص نظام معرفتی دین اسلام و حرکت روشمند با مولفه خردگرایی توام با وفاداری به متن، رویکردی پذیرفتنی در ساحت جامعیت قرآن به نمایش گذاشته است.