گزارشی از نخستین کنگره بین المللی سلامت برای صلح

نخستین کنگره بین المللی سلامت برای صلح، به همت همکاران فرهیخته دانشگاه علوم پزشکی شیراز از تاریخ 22 لغایت 25 آبا ن ماه سال 1397 برگزار گردید. بر اساس یک برنامه ریزی هوشمندانه، دانشمندان ایرانی و خارجی در نه پنل، به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند. اینجانب افتخار آن را داشتم که در پنل دوم با عنوان "اپیدمیولوژی و صلح از طریق سلامت"، به ارائه نقطه نظرات خود پیرامون "اپیدمیولوژی جنگ در مقابل اپیدمیولوژی صلح" بپردازم.
در این سخنرانی و بر اساس مقالات منتشر شده خود [7-1] به این نکته اشاره کردم که با توجه به اثرات مخرب جنگ و درگیری های نظامی، متاسفانه تعداد مقالات کافی اپیدمیولوژی در این زمینه به رشته تحریر در نیامده است. شاید یکی از دلایل اصلی این امر آن باشد که در سال های اخیر، جنگ و درگیری های نظامی، بیشتر کشورهای با درآمد پایین و متوسط به ویژه در خاورمیانه و آفریقا را درگیر نموده است. این درحالی است که بیش ترین هزینه های نظامی را کشورهای با درآمد بالا نظیر آمریکا و برخی از کشورهای اروپای غربی می پردازند.
بنابراین، جهان نیازمند رشد و توسعه ی شاخه "اپیدمیولوژی جنگ" در میان سایر شاخه های اپیدمیولوژی است. در این شاخه، محققین به دنبال مشخص نمودن اثرات مخرب جنگ و درگیری های نظامی و تاثیر آن بر سلامت مردم هستند. از این رو، دیدگاه پیش رو در مطالعات اپیدمیولوژی جنگ، دیدگاهی منفی است و هدف نهایی چنین مطالعاتی، کنترل جنگ و درگیری های نظامی است. این درحالی است که می توان به شاخه ای جدید از مطالعات اپیدمیولوژی به عنوان"اپیدمیولوژی صلح" نیز توجه نمود. دیدگاه پیش رو در مطالعات اپیدمیولوژی صلح، دیدگاهی مثبت است. هدف نهایی چنین مطالعاتی، تقویت و حمایت از صلح با نشان دادن این نکته است که چگونه صلح می تواند تاثیرات مثبت خود را بر روی سلامت و رشد جوامع در جهان ایفاء نماید.
برگزاری نخستین کنگره بین المللی سلامت برای صلح در شهر مصفای شیراز همراه با ریزش باران الهی پیامی جهانی را به همراه داشت. این پیام به ویژه به هنگام بازدید شرکت کنندگان از مقبره های دو شاعر نامدار و حامی صلح این شهر، یعنی حافظ و سعدی طنین و عمق بیشتری یافت. پیام این کنگره در این نکته مهم خلاصه می گردد که ایرانیان به عنوان یکی از صلح دوست ترین مردم جهان، صدمات بسیار زیادی را از جنگ تحمیلی عراق و تحریم های ناعادلانه قدرت های بزرگ به جان خریده اند. اما این مشکلات، هرگز باعث نشده است که ایرانیان، خوی صلح دوستی خود را به فراموشی بسپارند. نهایت این امر در فیلمی نشان داده شد که از مجروحان شیمیایی جنگ تحمیلی تهیه شده بود، در این فیلم، بانویی به شدت مجروح از سلاح های شیمیایی، آرزوی نابودی این سلاح ها را داشت و اذعان می نمود که حاضر نیست، استفاده چنین سلاح هایی را حتی برای سازندگان و به کاربرندگان آنها تجویز نماید. به گفته سازنده، چند روز پس از تهیه این فیلم، این بانوی بزرگوار بر اثر مواجهه طولانی مدت با عوامل شیمیایی به شهادت رسید، یادش گرامی.