مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهو (Gazella subgutturosa) در پارک ملی گلستان

برنامه ریزی به منظور حفاظت از گونه های حیات وحش بدون آگاهی از نیازهای بوم شناختی این گونه ها و نحوه ارتباط آن ها با زیستگاه امکان پذیر نیست. مدل های مطلوبیت زیستگاه که امروزه کاربرد بسیاری در پژوهش های بوم شناسی یافته اند، با استفاده از نرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی و آماری انتشار یک گونه را با متغیرهای محیط زیستی مرتبط می سازند. تهدیدات و تعارضات انسانی موجود در پارک ملی گلستان گونه آهو را به عنوان گونه ای آسیب پذیر در فهرست سرخ IUCN، از برخی زیستگاه های مناسب جدا کرده و محل های حضور جمعیت های این گونه را در برخی مناطق محدود نموده است. به منظور مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهو، از روش مبتنی بر داده های فقط حضور و تجزیه وتحلیل عاملی آشیان بوم شناختی استفاده شده است. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از هشت متغیر محیطی ازجمله نقشه طبقات ارتفاعی، نقشه شیب، نقشه جهت، نقشه موقعیت روستاها، نقشه جاده های آسفالت و خاکی، نقشه موقعیت پاسگاه های محیط بانی، نقشه منابع آبی و آبراهه ها به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. براساس مقادیر تخصص گرایی، مهم ترین عوامل موثر در آشیان بوم شناختی گونه مورد مطالعه درصد شیب، فاصله از جاده و فاصله از پاسگاه های محیط بانی است. نقشه مطلوبیت زیستگاه تهیه شده در این مطالعه برای گونه آهو نشان می دهد که زیستگاه مطلوب آهو در پارک ملی گلستان بسیار محدود و متمرکز بر حاشیه جاده میان گذر پارک گردیده است.