تاثیر غلظت های تحت کشنده دیازینون بر بافت تخمدان در ماهی گورخری (Danio rerio)

سم دیازینون، یکی از سمومی است که به عنوان آفت کش در باغات و زمین های کشاورزی کشور به ویژه در منطقه استان گلستان استفاده می گردد. با این که بوم سازگان های آبی محل و هدف استفاده این سموم نیستند، اما مطالعات پایشی شواهدی از حضور آن ها و متابولیت های آن ها را در محیط های آبی به ویژه آب های سطحی را نشان می دهد. اثرات دوزهای تحت کشنده سم دیازینون تجاری بر آسیب بافت تخمدان ماهی گورخری نابالغ در مواجهه 30 روزه مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 240 ماهی ماده با میانگین وزنی 0/05±0/2 در 3 تیمار تحت کشنده 5، 10 و 20 درصد از 50 LC سم دیازینون به ترتیب 0/8، 1/6، و 3/2 میلی گرم بر لیتر و تیمار شاهد قرار گرفتند. در پایان دوره، نمونه برداری از بافت گناد ماهیان انجام و مقاطع بافتی تهیه شد. نتایج نشان داد که در گروه شاهد، بافت تخمدان طبیعی و عمده اووسیت ها در ابتدا و انتهای مرحله چهارم رسیدگی جنسی بودند. در تیمار0/8 میلی گرم بر لیتر اووسیت ها درمرحله سوم و انتهای مرحله سوم رسیدگی جنسی بوده و تعدادی اووسیت در مرحله دوم مشاهده شد. در تیمار 1/6 و 3/2 میلی گرم بر لیتر، رشد ناچیز تخمدان مشاهده و اووسیت ها عمدتا در مرحله دوم رسیدگی جنسی قرار داشتند. در این تیمارها هایپرپلازیا در لایه گرانولوزا و فولیکول های آترتیک مشاهده شد. این روند رسیدگی نشان دهنده کاهش رشد اووسیت با افزایش دوز سم می باشد. اندازه تخمدان در تیمارهای مختلف به ویژه با دوز بالا (3/2 میلی گرم بر لیتر) کاهش چشمگیری نسبت به گروه شاهد نشان داد.