یادگیری خدمات رسانی: کاربست نظریه تربیتی در عمل

یادگیری خدمت رسانی (Service Learning) به عنوان یکی از رویکردها و گفتمان های جدید یادگیری، تاریخچه ای در حدود یک قرن دارد. یادگیری مفاهیم درسی از طریق مشارکت در یک طرح خدمت رسانی اجتماعی را یادگیری خدمات رسانی می گویند. این رویکرد آموزشی که یکی از انواع یادگیری تجربی است، فرصتی برای یادگیرندگان فراهم می کند تا نیازهای اجتماعشان را بشناسند، برای رفع یکی از آن نیازها برنامه ریزی کنند و حین مراحل مختلف کار (از برنامه ریزی تا اجرای طرح و ارزیابی آن) مفاهیم مندرج در کتاب درسی را یاد بگیرند. یادگیری خدمات رسانی تجربه آموزش سنتی را با زندگی واقعی پیوند می دهد و امکان مواجهه با چالش ها و مسائل زندگی روزمره را برای یادگیرندگان مهیا می کند. این گفتمان آموزشی، بر برنامه درسی و محتوای آموزشی متمرکز است و نه تنها کتاب درسی را فراموش نمی کند بلکه از طریق تجربه عملی و به کارگیری آموزه های مدرسه برای خدمت به گروهی از جامعه که به آن خدمت نیاز دارند، درک یادگیرندگان از محتوای آموزشی را عمیق تر و ملموس تر می کند. آیزنر (Eisner. W. Elliot) این نوع یادگیری را به عنوان یکی از ضروریات مدارس و دانشگاه های امروز تلقی می کند و لزوم توجه به تربیت دانشجویان و دانش آموزانی متبحر با مهارت های فنی "بررسی و شناخت"، "تفکر انتقادی" و "برقراری ارتباط موثر"را تاکید می کند. در این پژوهش کیفی از «جستار نظرورزانه» به عنوان روش پژوهش و از «بررسی مستندات» به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. با توجه به هدف مطالعه مباحثی مانند تعریف، مبانی فلسفی، مدل های این نوع از یادگیری، برنامه درسی مبتنی بر آن، اصول، مزایا و معایب این نوع آموزش به منظور ببین ضرورت توجه به یادگیری خدمات رسانی در طراحی برنامه های درسی نظام آموزشی ایران مورد بررسی قرار گرفته است.