کدام توسعه کدام فرهنگ؟

در روزگاری نه چندان دور، تقریبا چند دهه قبل، آن چه فهم متفکران و دانشمندان غربی از توسعه را تشکیل می‌داد، به پول، بازار و اقتصاد محدود می‌شد. رفته رفته آن‌ها دریافتند که برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی اقتصادی و بازارهای جهانی، بدون توجه به امر فرهنگی و زیست اجتماعی ملت‌ها اتفاقی معیوب است. امروز آن‌ها تاکید دارند که آن چه به عنوان شاخصه‌های توسعه‌ی اقتصادی مطرح می‌شود، حتما باید در نسبت با فرهنگ و توجهات مردم‌شناسانه شکل گرفته باشد؛ لذا توسعه از ترقی محض در اقتصاد، به توسعه‌ی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز تسری پیدا کرد. برخی از آن‌ها حتی تاکید دارند که امر فرهنگی باید از یک عنوان حاشیه‌ای که به مثابه‌ی قیدی لازم برای توسعه‌ی اقتصادی است فراتر رفته و به عنوان بن‌مایه‌ی اصلی و در ماهیت توسعه‌ی اقتصادی لحاظ شود...